Ter gelegenheid van Wereld Meningitis Dag op 5 oktober bracht de Belgian Academy of Paediatrics (BAoP) op 2 oktober beleidsmakers, experts en getuigen samen om het publiek bewust te maken van die ziekte en te benadrukken dat België dringend het actieplan “Defeating Meningitis by 2030” van de WGO moet uitvoeren.
Meningokokken veroorzaken een zeldzame infectieziekte die ernstige of zelfs dodelijke gevolgen kan hebben bij zuigelingen en jonge kinderen. De infectie kan leiden tot bacteriële meningitis en septikemie (bloedvergiftiging), die een aanzienlijke impact hebben op de patiënten en hun families. De gevolgen kunnen dramatisch zijn. “Elk geval is er één te veel”, zegt de BAoP op zijn .
Meningitis of hersenvliesontsteking is een erg gevaarlijke ziekte, en dan vooral voor kinderen. Om tragedies te voorkomen zijn preventie door vaccinatie en verhoogde waakzaamheid bij de eerste symptomen essentieel. Wereld Meningitis Dag en het initiatief “Defeating Meningitis by 2030” van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) benadrukken dat er dringend actie moet worden ondernomen om onze kinderen te beschermen en uiteindelijk voorgoed komaf te maken met deze bedreiging. Dat initiatief van de WGO bestaat nu al enkele jaren en beoogt het aantal gevallen van bacteriële meningitis met 50% te verminderen en het aantal sterftes en de gevolgen van de ziekte drastisch terug te dringen. De bijeenkomst op 2 oktober, die het team van Born in Brussels bijwoonde, diende om de balans op te maken van de bestaande initiatieven en bij te dragen aan de strijd.
Bijzonder gevaarlijke ziekte voor zuigelingen
Elk jaar lopen tientallen kinderen in België een hersenvliesontsteking op. Die ontsteking van het vlies rond de hersenen en het ruggenmerg kan worden veroorzaakt door een virus of een bacterie. Bacteriële meningitis is zeldzamer maar ernstiger. Die vorm kan onomkeerbare complicaties veroorzaken zoals doofheid en neurologische stoornissen. In de meest ernstige gevallen kan een bacteriële hersenvliesontsteking zelfs tot de dood leiden in amper 24 uur. Vooral kinderen jonger dan vijf jaar zijn bijzonder kwetsbaar voor deze ziekte. Hun immuunsysteem is namelijk nog niet volledig ontwikkeld, waardoor ze vatbaarder zijn voor ernstige ontstekingen. Bovendien hebben zuigelingen soms atypische symptomen, zoals extreme prikkelbaarheid, minder eetlust of een uitpuilende fontanel, wat de diagnose kan bemoeilijken.
Hoogtepunten van de conferentie
- Standpunt van de BAoP over het gezondheidsbeleid en de rechtvaardigheid in België – prof. dr. Ann De Guchtenaere (UZ Gent – BAoP)
Deze eerste toespraak herinnerde ons eraan dat de kinderrechten altijd de basis moeten zijn. We moeten vechten voor rechtvaardigheid voor alle kinderen, ongeacht hun sociale afkomst. Bepaalde vaccins tegen meningitis worden immers niet terugbetaald, waardoor alleen bemiddelde gezinnen er toegang toe hebben. Dat moet veranderen. België noch Nederland hebben de B-stam van meningitis opgenomen in hun vaccinatieschema, wat absurd is als je bedenkt dat kinderen eraan kunnen overlijden. Politici moeten eindelijk werk maken van de terugbetaling.
→ Lees de aanbevelingen van de BAoP over dit thema.
- Actieplan van de WGO “Defeating Meningitis by 2030”: een wereldwijde verbintenis voor meer rechtvaardigheid – prof. dr. Marc Van Ranst (UZ Leuven)
Marc Van Ranst gaf vervolgens een korte inleiding tot het plan van de WGO om meningitis tegen 2030 uit te roeien en ongelijkheden te verminderen. Iedereen zou evenveel kansen moeten krijgen om een gezond leven te leiden, maar dat is niet zo. Een onderzoek toont aan dat de situatie in België kritiek is en niet goed evolueert. We zijn al halverwege het traject van het actieplan van de WGO, maar er is nog een lange weg te gaan, zowel op het gebied van vaccinatie als van preventie. De armste gemeenschappen hebben immers geen toegang tot bepaalde vaccins omdat ze te duur zijn.
- Focus op meningitis: perspectief op onderzoek en gegevens – prof. Stefanie Desmet (KU Leuven) en prof. dr. Wesley Mattheus (Sciensano): epidemiologie van pneumokokken in België
Daarna gaven twee epidemiologen een meer medische presentatie over de verschillende types pneumokokken en meningokokken. Ze stelden vast dat de gevallen sinds 2024 zijn toegenomen, terwijl ze ervoor, sinds 2014, gestaag waren gedaald. Er zijn dus meer terugbetaalde vaccins nodig (vooral voor de B-stam) om het aantal gevallen bij kinderen met 40% te verminderen.
- Focus op bloedvergiftiging – prof. dr. Erika Vlieghe (UZ Antwerpen)
Erika Vlieghe legde op haar beurt het verband tussen bloedvergiftiging en hersenvliesontsteking uit. In feite is een hersenvliesontsteking een bijzondere vorm van bloedvergiftiging die de hersenen aantast. Als de hersenen geen controle meer hebben over de organen, is intensieve zorg nodig. Helaas haalt een groot deel van de patiënten het niet. Zij die het geluk hebben het te overleven, moeten inboeten aan levenskwaliteit, vooral kinderen. Naast die menselijke tol zijn er ook aanzienlijke financiële kosten voor de staat. Reden te meer voor politici om er alles aan te doen om die ziekte, die vooral gevaarlijk is voor jonge kinderen en zwangere vrouwen, in te dammen.
- Standpunt van de Hoge Gezondheidsraad – prof. David Tuerlinckx (CHU UCL Namur – covoorzitter permanente werkgroep Vaccinatie van de Hoge Gezondheidsraad
Het standpunt van de Hoge Gezondheidsraad is duidelijk: het vaccinatieschema moet dringend gewijzigd worden. Het vaccin tegen meningokokken B moet absoluut worden opgenomen en terugbetaald. Meer dan 30% van de jongeren is drager van het virus en sommigen zullen het onvermijdelijk doorgeven, tenzij ze gevaccineerd zijn. Het belang van vaccinatie kan dus niet worden onderschat.
De Hoge Gezondheidsraad beveelt drie punten met klem aan:
– de C-, W- en Y-stammen opnemen in het verplichte vaccinatieschema voor jongeren;
– het meningokokken-B-vaccin eindelijk terugbetalen voor kinderen en tieners;
– alle vaccins automatisch terugbetalen voor hoogrisicopersonen.
- Getuigenissen van patiënten – Sepsibel, ARTHUR forever asbl & de ouders van Maurice
Hieronder volgt een van de drie getuigenissen van het colloquium. Die van Kimberly, overlevende en lid van SepsiBel (vereniging van slachtoffers van meningitis). Ze is dertig jaar oud, moeder van twee kinderen van 4 en 6 jaar en leeft al jaren zonder armen en benen als gevolg van een bloedvergiftiging die ze in haar kindertijd opliep.
Ik ben een overlevende van meningokokkenbloedvergiftiging die ik in 1996 opliep. Op een dag kreeg ik hevige pijn en in het ziekenhuis duurde het lang voordat ze een diagnose stelden. Na 12 lange uren, toen ze zagen dat mijn ledematen zwart werden, was het al te laat en moesten zowel mijn boven- als onderbenen worden geamputeerd. Ik heb het overleefd, maar ik moest leven met de gevolgen: de rolstoel, de soms wrede blikken van kinderen. Vandaag ben ik zelfstandig en heb ik twee kinderen, wat voor mij een grote overwinning is. Ik ondervind nog steeds enkele moeilijkheden in het dagelijks leven, vooral om mijn kinderen van school te halen, omdat de wegen niet aangepast zijn. Bovendien moet ik om de vijf jaar bewijzen dat ik nog steeds geamputeerd ben om mijn uitkering te blijven ontvangen; dat is volkomen belachelijk. Ik hoop dat er meer aandacht komt voor bloedvergiftiging en dat het publiek meer bewust wordt gemaakt, zodat niemand meer hoeft te sterven of de gevolgen van deze vreselijke ziekte hoeft te ondergaan.”
→ Voor meer informatie over de bijeenkomst of over de BAoP kan je mailen naar info@baop.be of een kijkje nemen op www.baop.be.
LEES OOK:
