Buitengewone koren: zang als factor voor de inclusie van verschillen

Artiste émoi, Equinox en Singing Molenbeek. Deze drie ‘buitengewone’ koren zongen samen op woensdag 20 november in het Huis van Culturen en Sociale Samenhang van Sint-Jans-Molenbeek. Een unieke ontmoeting, waarbij een vijftigtal kinderen uit kansengroepen (met autisme of opgevangen in jeugdinstellingen) het podium opstapten om op te komen voor het verschil.

“Samen zingen is geweldig en ontroerend. Ik ben dolenthousiast over dit prachtige initiatief”, vertelt Marie Paule Blum, de oprichter van vzw Autistes et Artistes, net voor de aanvang van het concert. “Kinderen in kwetsbare situaties en kinderen met een beperking of met gedragsstoornissen samenbrengen om te zingen is zowat de doelstelling van Equinox, en die hopen we in een al dan niet nabije toekomst waar te maken. Dit concert heeft voor ons dus een grote symbolische waarde,” bevestigde Laura Wiatr van vzw Equinox, die bij de voorstelling ook sprak met Hospichild.

Singing Molenbeek

Beide koren kwamen naar de thuishaven van de kinderen van vzw Singing Molenbeek (‘Zingen om samen te leven’) voor een ontroerende samenzang met een vijftigtal jonge talenten met elke denkbare sociale en culturele achtergrond. Een vrolijke smeltkroes en een heuse ode aan de verschillen, die werd afgerond met een werkelijk onvergetelijke versie van ‘Don’t worry be happy’!

Zingen en autisme

Olivier (16 j.) heeft autisme. Hij zingt sinds 2015 bij het koor Artiste émoi (het koor van vzw Autistes et Artistes) en trad al vijftien keer op. Zijn moeder Marie-Paule Blum stelde vast dat muziek een ontspannend en rustgevend effect heeft op Olivier. Zo rijpte bij haar het idee om kinderen met autisme samen te laten zingen om hun ontplooiing te bevorderen. En daar liet ze het niet bij, want ze schreef ook de tekst van de twee ‘grootste hits’ van het kinderkoor: ‘La différence, quelle drôle de danse’ en ‘Des mots pour toi aussi’. Positieve teksten die autisme omschrijven als een verrijking en die de banden tussen broers en zussen in de verf zetten.

Artiste émoi

“De oprichting van het koor was zowel gunstig voor de kinderen (persoonlijke ontplooiing, solidariteit, delen, zelfvertrouwen…) als voor de ouders, die zich minder alleen voelen en ervaringen kunnen uitwisselen met andere gezinnen in een gelijkaardige situatie”, stelt de drijvende kracht achter vzw Autistes et Artistes.

Het jonge zangtalent voelt zich beter in zijn vel en oprecht gewaardeerd, maar het vervult tegelijk een ‘opdracht van openbaar nut’: als betrokken partij en ervaringsdeskundige brengen ze een belangrijke maatschappelijke boodschap en geven ze een stem aan wie te maken krijgt met autisme in het bijzonder, of een beperking in het algemeen. Van beide nummers werd een clip opgenomen om te vertonen bij tal van gelegenheden (lessen godsdienst of moraal, in scholen voor buitengewoon onderwijs, tijdens Werelddagen Autisme, bij de aftiteling in de bioscoop of op de radio…) als sensibiliseringstools.

Naast het koor organiseert de vzw uit Luik ook activiteiten voor kinderen of jongeren met autisme: theaterworkshops, filmstages…

(→ Wilt u de vzw steunen? Kies voor solidair winkelen in Why Not? (Luik), doneer bij evenementen of stort een vrije bijdrage op rekeningnummer BE15 0017 6235 7230 – BIC GEBABEBB…)

De zes buitengewone koren van Equinox

De gerenommeerde pianiste Maria João Pires had een wens: kinderen of mensen zonder toegang tot kwalitatief muziekonderwijs de kans bieden om te zingen. In 2012 mondde dit uit in de oprichting van vzw Equinox onder de vlag van de Muziekkapel Koningin Elisabeth. De vereniging omvat vandaag zes koren met een gemeenschappelijk doel: iedereen de kans geven om zich muzikaal te ontplooien. “Het is bekend dat muziek, en zeker zingen in koor, op tal van gebieden een gunstige invloed uitoefent. Denk maar aan openstaan voor anderen, een goed zelfbeeld ontwikkelen, persoonlijke ontplooiing…,” benadrukt Laura Wiatr, de oprichter van Equinox.

Equinox

De vereniging bestaat dus uit zes koren, verspreid over het hele land (en zelfs daarbuiten). Daarvan is het Brusselse koor Equinox, dat ook meewerkte aan de voorstelling in Molenbeek, het grootste. Het bestaat uit kinderen uit verschillende opvangstructuren en scholen, zoals Het Koninklijk Atheneum Victor Horta (Sint-Gillis) en het ‘Maison d’Enfants Reine Marie-Henriette’, dat kinderen opvangt van 4 tot 14 jaar uit gezinnen in moeilijke situaties en die doorverwezen worden door een rechter.

“De hele idee is om kinderen, jongeren en volwassen uit te nodigen lid te worden van een koor, waar minstens een keer per week gewerkt wordt. Zo leren ze bepaalde gewoontes aan en krijgen ze, beetje bij beetje, een echte muzikale identiteit. Dat gaat veel verder dan gewoon wat muziek maken. Het is de bedoeling dat ze zich die heel bijzondere beleving eigen maken, die structureert en doet openbloeien: zich musicus voelen,” zo staat te lezen op de website van de vzw. Dat is de basisgedachte achter alle Equinox-koren: het koor van Brussel, maar ook dat van Hévillers (Woonvoorziening voor jongeren met gedragsstoornissen), het koor van Louvain La Neuve (school ‘Les Fantastiques ‘ voor jongeren met autisme), het koor van SOS Kinderdorpen van Bujumbura (Burundi) en recent nog het koor van Antwerpen (school Sint-Jan) voor kinderen van nieuwkomers.

Equinox hoopt op termijn interacties tussen de verschillende koren te bewerkstelligen. “Muziek kan kinderen uit alle hoeken van de wereld, met of zonder beperking, samenbrengen,” besluit Laura Wiatr.

( → Equinox steunen kan hier )

↓ Bekijk hieronder de clip van Artiste émoi: ‘La différence, quelle drôle de danse’