“Patient sourd, patient invisible”, letterlijk vertaald “dove patiënt, onzichtbare patiënt”, is de slagzin van deze nieuwe campagne van de Association des Parents d’Enfants Déficients Auditifs Francophones (APEDAF). Dit jaar staat de toegang tot zorg in ziekenhuizen centraal. Met de campagne wil de vereniging aandacht vestigen op de veiligheid, autonomie en toegang tot informatie voor een doelgroep die nog te vaak over het hoofd wordt gezien. De vereniging wijst er ook op dat “gezondheid een fundamenteel recht is voor iedereen, zonder uitzonderingen”.

APEDAF werd in 1978 opgericht om dove en slechthorende kinderen en hun ouders te helpen door ouders te ondersteunen, pedagogische begeleiding te bieden en door bewustmakingsacties voor het brede publiek te organiseren. Ze promoot inclusie en begrip voor doofheid om te bouwen aan een eerlijkere wereld die meer openstaat voor diversiteit. Zoals de vereniging zelf stelt: “We hebben de plicht om het brede publiek te informeren en bewust te maken van doofheid en dovencultuur”.
Uit een onderzoek van APEDAF blijkt dat er een duidelijk gebrek is aan kennis over de verschillende profielen van dove mensen. De daaruit voortvloeiende misvattingen leiden tot uitsluiting of miscommunicatie met mogelijke directe gevolgen op de gezondheid. APEDAF

Doelstellingen van de campagne
Communicatieproblemen, een gebrek aan aangepaste diensten en onvoldoende kennis van hun specifieke noden, bemoeilijken de toegang tot zorg voor doven en slechthorenden. Met deze campagne wil de vereniging die drempels zichtbaar maken door:
- het brede publiek en zorgprofessionals bewust te maken van de ervaringen van dove en slechthorende patiënten in ziekenhuizen;
- beleidsmakers en ziekenhuisdirecties aan te moedigen om zich concreet in te zetten voor betere toegankelijkheid;
- hulpmiddelen en concrete acties voor te stellen aan ziekenhuizen, medisch personeel en patiënten om de communicatie en het onthaal te verbeteren. → Ontdek de campagne (Franstalige website)
Als onderdeel van de campagne zal de vereniging in november en december 2025 via haar sociale netwerken en website allerlei hulpmiddelen en publicaties delen over de toegankelijkheid van ziekenhuizen. Die hebben tot doel patiënten, ziekenhuispersoneel, directies en beleidsmakers te informeren, bewust te maken en toe te rusten.
Tools van APEDAF
Hiertoe stelt de vereniging hun een actuele situatieanalyse en enkele vrij toegankelijke hulpmiddelen ter beschikking:
- analyse van APEDAF: een uitgebreide analyse van de huidige situatie van de toegankelijkheid van ziekenhuizen in Franstalig België over de vastgestelde obstakels, de behoeften van patiënten en ouders en met concrete aanbevelingen om de praktijken te verbeteren;
- hulpmiddel voor ziekenhuisdirecties: een samenvattend document met mogelijke institutionele acties, goede organisatorische praktijken en sleutelelementen voor een duurzaam toegankelijkheidsbeleid;
- hulpmiddel voor ziekenhuispersoneel: een praktische gids voor verpleegkundigen, artsen, onthaalmedewerkers en andere zorgprofessionals om de communicatie met en het onthaal en de behandeling van dove en slechthorende patiënten te bevorderen;
- hulpmiddel voor dove of slechthorende patiënten: duidelijke en toegankelijke ondersteuning om patiënten te helpen zich voor te bereiden op afspraken of ziekenhuisopnames, hun specifieke behoeften kenbaar te maken en meer te weten te komen over hun rechten op het gebied van toegang tot zorg.

Naar écht toegankelijke zorg voor iedereen
Met deze campagne wil APEDAF een vaak vergeten vanzelfsprekendheid benadrukken: gezondheid is een fundamenteel recht voor iedereen, zonder uitzonderingen. Inclusie van dove en slechthorende personen in ziekenhuizen vereist een beter begrip, aangepaste communicatie en een gezamenlijke wil om te veranderen. Zo wordt zorg écht toegankelijk voor iedereen. Daartoe heeft de vereniging zelfs gedacht aan een badge met de tekst “Ik ben doof”. De vereniging verduidelijkt dat idee: “Het is niet de bedoeling om dove of slechthorende patiënten te stigmatiseren, maar om hen frustratie en irritatie te besparen door te proberen hun communicatiehandicap uit te leggen en de inspanningen te verschuiven naar de horende personen, die zo meteen zien dat de patiënt specifieke behoeften heeft.”
→ Voor meer informatie: education.permanente@apedaf.be of 0472 58 82 13.
LEES OOK:
- Santé mentale et surdité :“Entends-tu ma peine ?”, la campagne lancée par l’asbl APEDAF (artikel in het Frans)
- « StorySign », nouvelle application pour améliorer la lecture des enfants sourds (artikel in het Frans)
- Enfants et surdité : lancement de la campagne « Pas besoin de s’entendre pour se comprendre » (artikel in het Frans)
- « Tu écoutes de la musique, attention aux risques !» avertit l’APEDAF (artikel in het Frans)