Kinderpsychiatrie: BACAP, de nieuwe nationale beroepsvereniging

Onlangs werd de Belgian Association of Child and Adolescent Psychiatry (BACAP) opgericht. Die nieuwe vzw verenigt alle kinderpsychiaters van het land en is gebaseerd op een nauwe samenwerking tussen Franstaligen en Nederlandstaligen. Hun ambitie is duidelijk: enerzijds hun specialisme verdedigen en anderzijds de geestelijke gezondheidszorg toegankelijker en sneller maken en beter laten aansluiten op de behoeften van kinderen en jongeren. Met een solide basis via de VVK en de APPIJF ijvert BACAP voor een aparte erkenning van de kinder- en jeugdpsychiatrie als volwaardig specialisme. Het vakblad De Specialist sprak met dr. Sofie Crommen, de voorzitter van de vereniging.

{Interview met dr. Sofie Crommen, voorzitter van BACAP, door De Specialist}

“De vereniging wil niet alleen de belangen van de kinder- en jeugdpsychiaters behartigen, maar ook structureel bijdragen aan een geestelijke gezondheidszorg die écht werkt voor kinderen en jongeren: tijdig, toegankelijk en afgestemd op hun noden. BACAP zet zich in voor een sterke vertegenwoordiging op alle beleidsniveaus, voor kwaliteitsvolle opleiding en praktijkvoering en interdisciplinaire samenwerking. Een belangrijk speerpunt is het streven naar een aparte erkenning van kinder- en jeugdpsychiatrie als volwaardig specialisme. Momenteel bestaat enkel een algemene erkenning als arts-specialist in de psychiatrie op niveau 2, met kinder- en jeugdpsychiatrie als subspecialisatie op niveau 3. Dat doet geen recht aan de complexiteit en specifieke expertise van ons vakgebied. 

BACAP vzw verenigt kinder- en jeugdpsychiaters uit alle regio’s van het land en bouwt voort op bestaande netwerken. De banden met de Vlaamse Vereniging voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie (VVK) en haar Franstalige tegenhanger, de Association Professionnelle des Psychiatres Infanto-Juvéniles Francophones (APPIJF), zijn niet alleen hecht, maar ook structureel verankerd.

Als oprichtend voorzitter van BACAP en nu al 16 jaar voorzitter van de VVK, kan ik mijn ervaring en engagement ten goede laten komen van de hele Belgische kinder- en jeugdpsychiatrie, in nauwe samenwerking met mijn collega Benjamin Wolff, voorzitter van de APPIJF en ondervoorzitter van BACAP. Die samenwerking maakt van BACAP een breed gedragen en representatieve beroepsvereniging die vertrekt vanuit expertise en gedeeld engagement.”

Prioriteiten herdefiniëren: zet ambulante zorg op de eerste plaats

“De geestelijke gezondheidszorg voor kinderen en jongeren staat zwaar onder druk. Meer dan ooit worden jongeren geconfronteerd met uitdagingen zoals sociale media, prestatiedruk, gezinsproblemen of onveilige opvoedingssituaties. Onderzoek toont aan dat zo’n 6% van de jongeren kampt met ernstige psychische aandoeningen. Hoewel recente investeringen in psychologische hulp van de eerste lijn voor lichte tot matige klachten een stap vooruit zijn, blijft de zorg voor jongeren met ernstige psychische problemen onderbelicht. BACAP wil de nood aan toegankelijke, goed georganiseerde ambulante zorg voor deze doelgroep stevig op de agenda zetten.

Vandaag ligt de nadruk nog te vaak op residentiële opvang, terwijl ambulante zorg, die beter aansluit bij de leefwereld van het kind of de jongere, meestal de beste keuze is. Een opname is lang niet altijd nodig, maar een snelle, deskundige inschatting en een gepast vervolgtraject is wél cruciaal. Deze trajecten ontbreken vandaag veelal. Het aanbod aan ambulante consultaties is uiterst schaars, en mobiele teams zijn voorbehouden voor complexe kinderpsychiatrische problemen die hulp aan huis vereisen. Daardoor komen kinderen vaak pas in beeld wanneer de problemen al geëscaleerd zijn.”

Een goed uitgebouwde tweede lijn, gebaseerd op samenwerking

“BACAP pleit dan ook voor een goed uitgebouwde tweede lijn, gebaseerd op multidisciplinaire samenwerking. Denk aan ambulante praktijken waar een praktijkassistent administratieve en medische ondersteuning verleent en klinisch psychologen en orthopedagogen op medische indicatie psychodiagnostiek, psycho-educatie en gespecialiseerde therapieën aanbieden. Dat is een realistisch model – op voorwaarde dat kinder- en jeugdpsychiaters de financiële ruimte krijgen om een team uit te bouwen én psychologische zorg van de tweede lijn structureel wordt terugbetaald.

Momenteel verhindert het gebrekkige terugbetalingssysteem echter een vlotte samenwerking. Psychologen en orthopedagogen van de tweede lijn worden niet systematisch vergoed, waardoor essentiële zorg wegvalt of sterk vertraagt. Kinderpsychiaters staan er vaak alleen voor, terwijl samenwerking met andere professionals cruciaal is voor een doeltreffend en duurzaam behandelplan.”

Een gezamenlijke inspanning

“Met BACAP willen we als beroepsgroep het verschil maken. We bouwen aan een dynamisch netwerk van geëngageerde specialisten, betrekken assistenten in opleiding en gaan actief in dialoog met andere zorgverstrekkers, patiëntenverenigingen en beleidsmakers. Dankzij onze vertegenwoordiging in werkgroepen, de Franstalige en Nederlandstalige erkenningscommissies, accrediterende organen en adviesraden dragen we bij aan kwalitatieve opleidingen en een betere erkenning. Bovendien maken we de maatschappelijke rol van onze discipline beter bekend.

Met onze nieuwe beroepsvereniging kiezen we resoluut voor verbinding: tussen collega’s, met de bredere zorgsector en de hele samenleving. Want kinderen en jongeren verdienen een geestelijke gezondheidszorg die écht op hen is afgestemd. Vanuit expertise, betrokkenheid en gedrevenheid nemen wij als kinder- en jeugdpsychiaters onze verantwoordelijkheid op.”

 

LEES OOK: