Vzw Boven De Wolken legt vast wanneer ouders moeten loslaten…

Het fotograferen van overleden baby’s. Op het eerste gezicht lijkt het een bizarre, zelfs wat morbide activiteit. En toch volstaat 1 blik op de vele verhalen die ouders posten op de website van Boven De Wolken om te beseffen hoe belangrijk het werk van deze vzw wel is. Uit zowat elke zin spreekt diepe dankbaarheid. Hospichild had een gesprek met een van de initiatiefneemsters van de ‘Vrijwilligersorganisatie van het jaar’.

                           

  • Jullie activiteit is op zijn minst apart te noemen. Hoe komt zoiets tot stand?

Sharon Geirnaert: Toen we zeven jaar geleden onze dochter Nina moesten afgeven, heeft een bevriende fotograaf enkele foto’s gemaakt. Die boden een belangrijk houvast voor ons. We ontmoetten in die tijd talloze ouders van overleden baby’s en sommigen bezaten geen foto van hun kind, of enkele een confronterend beeld, vaak met de beste bedoelingen gemaakt door de vroedvrouw. Ze ervaarden dit als een sterk gemis. Kort daarna startte ik zelf met fotografie en begon het idee te rijpen. Toen ik Anneleen tegenkwam, was de cirkel rond. Zij werkte als vroedvrouw in een ziekenhuis in Oostende en maakte ook al opnames van overleden baby’s. Samen richtten we de vzw Boven De Wolken op.

  • Hoe breng je zo’n delicaat idee aan bij de ‘sterrenouders’, die het op dat moment emotioneel zeer zwaar hebben?

Sharon Geirnaert en Anneleen Fransen (Photo : Boven De Wolken)

We stuurden folders naar de ziekenhuizen en gingen ons project overal persoonlijk voorstellen. Stap voor stap groeide het initiatief. In Vlaanderen en ook Brussel werken op enkele uitzonderingen na alle ziekenhuizen met ons samen. Vaak zijn het de vroedvrouwen die de ouders wijzen op ons bestaan. Wie geïnteresseerd is kan een dringende oproep ingeven via de website en dan sturen we binnen de 24 uur een fotograaf langs. Onze ‘Wolkenwacht’ verzekert het telefonische onthaal en staat elke dag klaar om een beschikbare fotograaf te zoeken.

  • Staan de meeste ouders open voor jullie initiatief?

Toch wel. Veel hangt af van de manier waarop het ziekenhuis de zaken toelicht en duidelijk maakt dat foto’s belangrijk kunnen zijn voor het verwerkingsproces. Er zijn ook ouders die liever niet aanwezig zijn bij de shoot en vanzelfsprekend respecteren wij dat. Achteraf uiten ze dan meestal alsnog hun blijdschap dat ze een mooie fotoreportage hebben om te koesteren. Je mag niet vergeten dat er toch een zeker taboe rust op de dood in onze maatschappij, zeker als het om kinderen gaat. Wanneer de ouders dan zien hoe de fotograaf hun baby vastneemt en er heel ‘normaal’ mee omgaat, stappen ze zelf ook makkelijker over de drempel.

  • Wie zijn die fotografen en hoe komen ze bij jullie terecht?

De meeste fotografen leren Boven De Wolken kennen via de sociale mediakanalen, waarop we bijzonder actief zijn. Ze dienen zich spontaan aan om vrijwillig mee te werken en krijgen enkel een onkostenvergoeding voor hun verplaatsingen. Onze pool bestaat ondertussen uit 130 fotografen, professionals en doorgewinterde amateurs.

Sharons echtgenoot Stefaan met hun sterrenkind Nina

Een zekere technische bagage is echt wel vereist, want stel je voor dat er bij die ultieme opname iets fout loopt… De eerste reportages van een nieuwe medewerker gaan dan ook vaak gepaard met veel zenuwen en faalangst. Daarom hanteren we een stagesysteem, waarbij een ervaren collega hen een tijdlang vergezelt. We praten met beiden over het verloop en beoordelen de beelden van nieuwelingen met het team. Het welbevinden van onze fotografen ligt ons zeer na aan het hart. We organiseren jaarlijks een familiedag, gaan samen op weekend, organiseren workshops en teambuildings… Indien nodig kunnen ze ook op psychologische ondersteuning rekenen.

  • Koken kost geld. Hoe financieren jullie de vzw?

We hangen sterk af van donaties. Vorig jaar liepen er 230 acties voor Boven De Wolken bij Music for Life. Sinds kort hebben we ook de uitvaartverzekeraar DELA die ons sponsort. Als tegenprestatie trachten we onze werking nu uit te breiden naar Wallonië. Daar loopt alles voorlopig minder vlot. Bij deze een warme oproep aan geïnteresseerde ziekenhuizen en vooral fotografen uit het zuiden van het land om contact met ons op te nemen.

  • Is Boven De Wolken ook actief in andere domeinen?

Ik begeleid een praatgroep van sterrenouders in Oost-Vlaanderen, een initiatief van vzw Met Lege Handen’. Daar praten we in een ongedwongen sfeer over onze ervaringen met het verlies van een kind. We sturen ook een verjaardagkaartje voor de eerste verjaardag van elk kindje dat we fotograferen. En in november organiseren we telkens een speciale avond voor sterrenouders. Vorig jaar was er live muziek, fotografe Lieve Blanquaert (de meter van onze vzw) kwam praten, er was een boekvoorstelling enz. We onderhouden ook een facebookgroep voor de ouders.

Het verhaal van fotografe Lisa Helsen

Ik leerde Boven De Wolken al snel na de opstart kennen, toen ik ergens een publicatie las over de vzw. Het onderwerp (en taboe) van babysterfte is iets waar ik persoonlijk al heel snel mee in aanraking kwam. Toen ik 3 jaar en 8 maanden oud was, werd ik trotse grote zus van mijn eerste broertje Andreas. Hij stierf tijdens de bevalling doordat zijn navelstreng afbrak. Dit heeft mijn verdere leven minstens even hard bepaald als dat van mijn ouders.

Na ongeveer 1,5 jaar de vzw van op afstand te volgen (ik voelde mezelf vooral technisch nog niet sterk genoeg als fotografe) zette ik uiteindelijk de stap om naar een infoavond te gaan. Daar werd bevestigd wat ik al lang vermoedde: dit moest ik doen! Zelf heb ik één foto met mijn kleine broer, en die is van onschatbare waarde. Dus vind ik het eigenlijk een beetje vanzelfsprekend dat ik hetzelfde doe voor andere ouders en gezinnen.

Mijn meest beklijvende ervaring? Ik fotografeerde afgelopen jaar een tweeling, M* & E*. Twee prachtige kindjes, die jammer genoeg veel te vroeg ter wereld kwamen. De shoot verliep vrij ‘normaal’. Twee hele lieve mama’s, met – uiteraard – enorm veel verdriet. Aan het einde van de shoot vroegen ze mij waarom zo’n jong iemand (toen 22 jaar) zich inzet voor een onderwerp dat zó erg veel verdriet bevat… Ik vertelde hen over mijn kleine broer, mijn herinneringen aan hem en die ene speciale foto. Waarna één van de mama’s zei: “Ik wil je heel erg graag bedanken. Niet alleen voor je tijd en de foto’s, maar voor wie je bent en wat je doet. Wij zijn je eeuwig dankbaar.”

Ik bedankte hen snel voor de mooie woorden en kon nog nét de deur achter me dicht trekken alvorens de tranen over m’n wangen vloeiden. Het sprankeltje hoop dat ik op dat moment in haar ogen zag… Daar doe je het elke keer weer voor. Als Boven De Wolken vrijwilliger geef je veel, maar krijg je zo veel meer terug!

 

→ Meer weten? Een donatie?

www.bovendewolken.be
info@bovendewolken.be
Telefonisch te bereiken tussen 8 & 21 uur.
Info bij ‘dringende oproep’: 0472 71 72 07
Rek. nr. BE04 0018 2478 6531 – BIC: GEBABEBB