Focus

De Zinneke Parade: een ongewone en inclusieve optocht in het hart van onze hoofdstad

Om de twee jaar brengt de Zinneke Parade de straten van het centrum van Brussel tot leven met kleuren, muziek en dans. Dit grandioze spektakel viert bovendien de rijkdom van de mix van culturen, diversiteit, personen met een handicap en alle vormen van verscheidenheid in onze hoofdstad. De folkloristische en inclusieve parade kon het publiek op zaterdag 1 juni duidelijk bekoren, dat maar liefst twee uur lang PlaiZir beleefde. 

De Zinnodes trekken door de Anspachlaan – Foto: Samuel Walheer

 

Elke tweejaarlijkse parade heeft een thema. Dit jaar vormde PlaiZir de rode draad tussen de achttien Zinnodes waaruit de parade bestond. Zinnodes zijn artistieke groepen van acteurs van alle leeftijden en achtergronden of verenigingen die samen door de straten van Brussel paraderen om een grote glimlach op de gezichten van de toeschouwers te toveren. Het Hospichild-team kon met eigen ogen vaststellen dat de meeste Zinnodes ook mensen met een handicap telden. Er wordt al volop nagedacht over het thema van de Zinneke Parade van 2026 en alle voorstellen zijn welkom! → Zinneke Parade

Samenleven

“De Zinneke Parade gebruikt klassieke elementen uit de folklore en het carnaval, maar ze is echt uniek omdat ze de toekomst verbeeldt en waar Brussel voor staat: een gelaagdheid van culturen, veel verschillen, jongeren, mannen, vrouwen, kwetsbaren, het is een bonte mix,” vertelde Anne Sophie Van Neste, medeoprichtster van de Zinneke Parade, aan BX1. Tijdens de parade bewogen de Zinnodes door de straten van het stadscentrum, elk met hun eigen unieke en toch gemeenschappelijke boodschap. Die kwam op verschillende manieren creatief tot uiting (via dansen, liedjes, muziek, kostuums en versierde praalwagens). Dit waren enkele Zinnodes en hun boodschappen: Verzet van de Verborgenen (“Wij hebben geen papieren, maar hebben wel een stem”), Barba HAHA (praktijken die goed zijn voor je gezondheid), Wondergeneratie (komaf maken met de clichés over jongeren uit wijken), Party No·o·rd (symbool van collectieve macht en verschillen), Tuning (een oproep voor vrijheid van expressie en individualiteit), Cult’Ur (kindertijd en stadsculturen) en Aquarella (iedereen heeft recht op leven en plezier!).

Rookfakkels kondigen het einde van de parade aan – Foto: Samuel Walheer

Voor het PlaiZir

Het MagaZinneke bevatte alle nodige informatie om de parade goed te kunnen volgen en werd tijdens de parade aan het publiek uitgedeeld. Op pagina negen staat een paragraaf met de titel “Wat een schande, wat een arrogantie”, waaruit dit fragment komt:“(…) Nu ‘de ander’ steeds meer uit het zicht wordt verdrongen en overheidsgeweld, gendergeweld en geweld omwille van grondgebied overal om zich heen grijpen, nu de samenleving verhardt en extremen terrein winnen, moeten we meer dan ooit op zoek gaan naar gedeeld plezier, onszelf opnieuw uitvinden en elkaar ontmoeten, jij, wij, iedereen. Plezier – het is eenvoudig en zeer ingewikkeld tegelijk. Het plezier van de een is niet dat van de ander. Het kan hier aangenaam zijn en daar schokkend, mensen confronteren of juist samenbrengen. Plezier doet ons vooral glimlachen en soms blozen. Het verbindt ons over onze diversiteit en complexiteit heen. Onze verschillen dwingen ons om op zoek te gaan naar gedeeld plezier, zodat we elkaar kunnen ontmoeten en onszelf opnieuw kunnen uitvinden, samen, buiten, in de stad.”

Oorsprong van het project

De Zinneke Parade is ontstaan in 2000, toen Brussel de culturele hoofdstad van Europa was. Het idee was om Brusselaars uit de negentien gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met elk met hun eigen taalkundige eigenheden (Franstaligen, Nederlandstaligen, meertaligen), samen te brengen rond een gemeenschappelijk project. De eerste editie vond plaats in 2002 met als thema Zinnergie. Sinds toen wordt er om de twee jaar een parade georganiseerd. Deze thema’s kwamen al aan bod: Het lichaam in de stad, Toekomst à venir, Water/Eau, A table/Aan tafel, Désordre/Wanorde, Tentation/Bekoring, Fragil, ILLEGAL, Wolven!/Aux loups!, Trompe l’oeil/Gezichtsbedrog en dit jaar PlaiZir. De term Zinnode werd bedacht om de hybride groepen te beschrijven die de parade vormen. Een Zinnode bestaat uit mensen, partners of artistieke coördinatoren – met andere woorden: deelnemers – die samenkomen en samenwerken rond een gezamenlijk artistiek project.

 

Samuel Walheer

 

À LIRE AUSSI :

Therapeutisch en betoverend: de geheimen achter de schilderijen van “Les Clefs d’Elise”

Elise is een autodidactische schilder. Met haar project “Les Clefs d’Elise” hoopt ze de therapeutische deugden van kunst in het algemeen en van schilderkunst in het bijzonder over te brengen en te verspreiden. Sinds kort zijn haar doeken en muur- en plafondschilderingen te zien in zorginstellingen, omringd door kwetsbare mensen die des te ontvankelijker zijn voor schoonheid. Hospichild wilde graag zelf de schoonheid en helende kracht van kunst ervaren en ging naar Cité Sérine, een centrum voor therapeutisch verblijf, waar Elise de laatste hand legde aan haar nieuwste kleurrijke en betoverende plafondschildering. 

©Sofia Douieb

 

Toen ik de kamer binnenkwam – een gewone badkamer – viel het kunstwerk niet meteen op. Elise zei me omhoog te kijken en ik kon me alleen maar verwonderen over alle kleuren en glinsteringen. “Om het schilderij beter te kunnen zien, zou je op de grond moeten gaan liggen, maar ik neem aan dat dat niet echt gepast is”, zei ze. “Waarom niet?”, antwoordde ik terwijl ik op de koude tegels ging liggen. “Ik wil het kunstwerk op de best mogelijke manier ervaren.” Zodra ik op de grond lag, deed Elise het grote licht uit, zodat er alleen een blauwachtige ledlamp overbleef. Toen schitterde de fluorescerende verf en was het alsof ik naar de bodem van de oceaan werd gezogen. Elise kwam naast me liggen en zo ging het gesprek verder, met onze blik gericht op de plafondschildering, alsof we gehypnotiseerd waren.

Vertel me meer over deze plafondschildering en haar geheimen…

“Voordat ik een schildering maak, ga ik eerst rond in het hele gebouw en de ruimtes om te bepalen waar ik mijn kleuren ga aanbrengen. In Cité Sérine leek het plafond van deze badkamer me ideaal, hoewel het voor mij de eerste keer was dat ik  naar boven moest kijken tijdens het schilderen. Ik ging op de grond liggen, zoals wij nu, en de inspiratie kwam geleidelijk, want ik weet nooit wat ik ga schilderen totdat ik begin. Deze twee lichtpunten deden me denken aan yin en yang in de vorm van vissen, die zwemmen in het midden van de oceaan … Dus ging ik aan de slag, en begon met het blauwe water. Toen ik in de winkel was, nog voordat ik aan de plafondschildering was begonnen en zelfs nog niet wist wat ik ging schilderen, werd mijn aandacht vooral getrokken door een pakje glitters, naast de fluorescerende verf die ik gewoonlijk koop . Glitter bleek erg handig om de visschubben te maken, ik lijmde de pailletten een voor een op het plafond. Het gebeurt allemaal heel intuïtief en is vaak zelfs voor mij een raadsel. Sterker nog, ik ben er steeds meer van overtuigd dat het werk al elders bestaat, nog voordat het gerealiseerd wordt.

Ik vang eenvoudigweg de energie op en laat die door me heen stromen: ik vertaal wat ik voel in concrete vormen. Je moet kunnen loslaten en niet te veel vragen stellen.”

Wat is je achtergrond? Heb je een artistieke of andere opleiding?

©Sofia Douieb

“Ik heb geen artistieke opleiding, maar wel levenservaring. Ik ben altijd op zoek geweest naar betekenis: wie ben ik ben en hoe leid ik mijn leven in deze wereld. Ik heb me vaak, indirect en onbewust, tot kunst gewend als mijn eigen vorm van therapie. Ik heb veel toneel gespeeld, theater heeft een grote therapeutische werking. Daarvoor heb ik een traditioneler carrièrepad doorlopen: ik studeerde communicatie en werkte bij een bank. Maar ik wist altijd al dat ik daar niet thuishoorde, zonder echt te weten wat ik dan wel wilde doen. Totdat ik ontdekte dat ik met mijn schilderijen iets krachtigs kon overbrengen en dat het mijn missie zou worden om kunst te maken en met anderen te delen.”

Wanneer besefte je dat je kunst therapeutische effecten had?

“Deze zomer heb ik een aantal schilderworkshops gevolgd en plots werd het glashelder hoe ik het creatieve proces kon loslaten. Sindsdien begin ik met een leeg doek en laat ik me leiden, met fluorescerende verf. Ik realiseerde me dat die gevoelsmatige en ‘eenvoudige’ manier van schilderen een kristallisatie van energie kon opwekken die ik vervolgens kon doorgeven. Toen ik dat doorhad, wilde ik mijn intuïtie testen door mijn werk voor het eerst tentoon te stellen en zo een groter publiek te bereiken. Dat had een duidelijke impact: op dat moment zag ik de kracht van kunst. Er waren bijvoorbeeld mensen die gestresseerd en gespannen de tentoonstellingsruimte binnenkwamen en weer weggingen met een rustiger gevoel, en kinderen bij wie alles binnenkwam en die zich lieten meevaren. Maar natuurlijk waren er ook anderen die veel rationeler en gesloten waren.

Na die tentoonstellingen besefte ik dat ik mijn doelgroep moest veranderen. Mijn kunst was niet specifiek bedoeld om op de traditionele manier verkocht te worden, maar eerder als therapeutisch hulpmiddel voor mensen die gevoeliger, ontvankelijker en kwetsbaarder zijn om hen te kalmeren en te helpen.” Dat is de kracht van mijn kunst, daar ben ik nu van overtuigd.

Je bent onlangs begonnen met muurschilderingen in zorgcentra. Hoe verloopt dat en welke reacties krijg je?

“Tot nu toe verloopt alles super goed! Hier bij Cité Sérine vertelde Caroline Henrioul, de coördinator, me bijvoorbeeld dat het werk in het echt nog mooier was dan in haar verbeelding of op de foto’s.”

Cité Sérine en de activiteiten die er aangeboden worden, werden al eerder toegelicht in een artikel op de website van Hospichild. Lees het hier. Coördinator Caroline Henrioul reageerde ook op Elises plafondschildering: “Aan het begin van de week durfde niemand te gaan kijken, maar toen deden steeds meer nieuwsgierige teamleden en bewoners dat toch, en ze waren allemaal erg enthousiast. De badkamer komt tot leven, en de rust en het licht die de plafondschildering brengt, zijn een echte toegevoegde waarde. Het project sluit perfect aan bij onze wens om meer welzijnsactiviteiten aan te bieden in Cité Sérine.” 

 

“Tijdens de dagen dat ik aan de plafondschildering heb gewerkt, heb ik veel uitgesproken enthousiaste en verraste feedback gekregen. De reacties kunnen nog indrukwekkender zijn, afhankelijk van het publiek. Ik heb bijvoorbeeld een werk gemaakt in een rusthuis, namelijk meer bepaald een tehuis voor mensen die aan dementie lijden, waar een oude dame die al maanden niet meer had gesproken voor mijn muurschildering stopte en zei: “Wauw!” Alle zorgassistenten waren stomverbaasd en kwamen naar me toe om over het wonder te vertellen. Bij Dynam’Autes, dat buitenschoolse activiteiten voor autistische kinderen biedt, heb ik mijn allereerste muurschildering gemaakt die vooral op twee kinderen een rustgevend effect had (net als het ontspannende effect van snoezelruimtes op kinderen). Tot slot heb ik in een nieuw multidisciplinair centrum voor autisme, Zigzag, een doek beschilderd en er een ledzaklamp bijgegeven waarmee je met de fluorescerende verf kan spelen. Dat is erg leuk en de kinderen zijn er dol op.”

‘Les Clefs d’Elise’ biedt ook intuïtieve schilderworkshops aan. Vertel me er alles over!

“Na verloop van tijd en door mijn levenservaring”, schrijft Elise op haar website,“heb ik begrepen hoe krachtig artistieke creativiteit kan zijn om verandering op gang te brengen als we dat toelaten. Ik heb kunst ook vaak op een therapeutische manier gebruikt op mijn eigen levenspad. Zo heb ik geleerd hoe ik dat kan doorgeven. Ik geef workshops in, onder andere, verenigingen, diensten, rusthuizen en bedrijven om bewoners, medewerkers, patiënten, leden en anderen te laten experimenteren met gevoelsmatig schilderen voor hun eigen persoonlijke ontwikkeling. Ik laat ze beginnen met een leeg doek en laat ze hun intuïtie en creativiteit volgen. Ik luister naar hen om ze te begeleiden en een thema te geven dat ze kunnen volgen. Het enige dat zij hoeven te doen is hun gevoel volgen.”

→  Hier vind je meer informatie over de intuïtieve schilderworkshops van Elise

 

Na een moment van stilte en reflectie stonden we op om langzaam onze cocon te verlaten en terug te keren naar de realiteit. Ongeveer twintig minuten lang had ik me laten meenemen in een droomachtige, onzichtbare wereld vol kleuren, op de bodem van de oceaan. Ik was volledig ontspannen.

 

Tekst en foto’s: Sofia Douieb

 

Les Clefs d’Elise

→ Website

→ Instagrampagina

 

 

 

 

LEES OOK:

Kinderkanker : de vzw Samen, stap voor stap bestaat 20 jaar

Voor de gelegenheid van Wereldkinderkankerdag op 15 februari wil Hospichild een bijzondere organisatie in de schijnwerpers plaatsen: de vzw Samen, stap voor stap. Die Brusselse vereniging, die morele ondersteuning biedt aan kinderen met kanker en hun gezin, viert dit jaar haar 20ste verjaardag. Lees hier haar opmerkelijke verhaal. 

Marie-Christine Schoevaerts kondigde de 20ste verjaardag van de vereniging aan op de Facebookpagina Ensemble, Pas à Pas asbl: 20 jaar vrijwilligerswerk, dat betekent 20 jaar lang een luisterend oor, informatie, gezellige momenten, rustmomenten en herbronning, sport en ontspanningsactiviteiten, uitstapjes naar Rochefort, kerstfeestjes, cadeautjes voor verjaardagen of feestjes, … en natuurlijk sociale en financiële hulpverlening. Duizendmaal dank aan het medische en psychosociale team van de afdeling hemato-oncologie van het Kinderziekenhuis, voor het vertrouwen dat het steeds in ons heeft gehad, aan de School Robert Dubois en aan de verenigingen waarmee we regelmatig samenwerken (ze weten wie ik bedoel), aan onze schenkers, die ons in staat stellen onze projecten te verwezenlijken en voort te zetten, aan al wie op de een of andere manier bijdraagt aan onze activiteiten. Zonder de steun van al deze mensen hadden we het niet gekund! 

20 jaar ondersteuning van kinderen met kanker

De oprichtster van Samen, stap voor stap gaat verder: “Het begon allemaal met vier zieke kinderen met vier zeer verschillende zorgtrajecten, die echter verbonden waren door een rode draad. Vier bestaansredenen voor onze vereniging, vier gezinnen die hun ervaring wilden delen met andere gezinnen die met deze ziekte geconfronteerd worden. Viermaal het verlangen om het dagelijkse leven in een ongewone situatie te verbeteren en de kinderen en hun ouders te helpen om uit het keurslijf van deze ziekte te treden.” Sindsdien konden de afgelopen 20 jaar nog veel meer gezinnen geholpen worden. Kinderen met kanker en hun gezin worden doorlopend begeleid door de vereniging, die hen de kans biedt om een deel van de weg samen af te leggen. Ze helpt hen om vat te krijgen op de beproeving die ze doormaken en er op een serene manier mee om te gaan.

Activiteiten voor kinderen die opgenomen zijn in het ziekenhuis

Concreet helpt Samen, stap voor stap zieke kinderen in elke fase van hun ziekte om uit hun isolement te treden, angsten los te laten en vertrouwen te creëren tussen de betrokkenen (gezin, medische en paramedische teams, leerkrachten, enz.). En natuurlijk zijn er heel wat verschillende en boeiende activiteiten die regelmatig plaatsvinden: eindejaarsfeestjes, massages (door Casa Clara), allerlei workshops, activiteiten op andere locaties, meerdaagse reizen, zeilvakanties, enz.

Rotsvaste ondersteuning voor gezinnen

Elke woensdagochtend nodigt de vzw ouders of naasten uit om bijeen te komen in de “ouderskamer” en samen wat tijd door te brengen in een gezellige sfeer. De vrijwilligers van Samen, stap voor stap bieden hen de kans om te praten, hun ervaringen te delen en zich niet alleen te voelen met al hun vragen en bezorgdheden over de ziekte. Het zijn de ouders die de thema’s kiezen. Ze kunnen over alles praten wat hen bezighoudt, zorgen baart of uitdaagt. De vzw kan ook praten over de ziekte zelf of over de gevolgen die ze kan hebben op verschillende aspecten van het dagelijkse leven, of over iets helemaal anders. Het gebeurt wel vaker dat ouders zichzelf tijdens deze ontmoetingen de toelating geven om eens te lachen. En dat kan heel veel deugd doen.

Naast deze ondersteuning voor ouders wordt ook specifieke hulp aangeboden voor broers en zussen. Op haar website schrijft de vzw: “Toen we Samen, stap voor stap oprichtten, wilden we iets speciaals doen voor broers en zussen. Daarom hebben we het ‘atelier-fratrie’ opgericht, een plek waar deze kinderen terechtkunnen en waar naar hen geluisterd wordt. Intussen werd dit initiatief overgenomen door het ziekenhuis.” Het Kinderziekenhuis maakt gezinnen en verzorgers bewust van wat broers en zussen van zieke kinderen doormaken en welke plek zij innemen. Elke woensdagnamiddag organiseren de opvoedkundigen een begeleidingsworkshop voor hen in het ziekenhuis.

Driemaandelijkse nieuwsbrief

Samen, stap voor stap verstuurt om de drie maanden een nieuwsbrief, die geen wetenschappelijke of filosofische ambities heeft, maar u gewoon wil informeren over verschillende aspecten van de ziekte of over behandelingen, de impact ervan op het dagelijkse leven en mogelijke oplossingen voor uw problemen. De nieuwsbrief informeert ook over de verschillende begeleidingsmogelijkheden die we aanbieden en over het reilen en zeilen van de vereniging. Als u die nieuwsbrief automatisch wil ontvangen via e-mail of via de post, of als u opmerkingen of suggesties hebt, neem dan zeker contact met ons op.

Recepten van Fred

Een ernstig ziek kind kan niet alles eten wat het wil. Medische voeding kan dan noodzakelijk worden. Op de website van Hospichild staan recepten voor ernstig zieke kinderen, uitgewerkt door Marie-Christine Schoevaerts, oprichtster en voorzitster van de vzw Samen, stap voor stap, en haar zoon Fred, een uitstekende kok en voormalig kankerpatiënt. Ze zijn makkelijk te bereiden en geschikt voor verschillende ziekten. Zo kan je iets lekkers klaarmaken voor je kind én rekening houden met zijn broze gezondheid.

Steun Samen, stap voor stap

Het doel van de vzw is kinderen en hun gezin losmaken uit de mallemolen waarin kanker hen heeft gestort. De vrijwilligers van de vereniging willen hen helpen door “samen, stap voor stap” de moeilijke en lange weg af te leggen. Die weg is echter ook intens en waardevol. Elke ondersteuning is cruciaal voor het succes van de huidige en toekomstige projecten. Helpen kan op verschillende manieren.

  • Steun ons financieel door een schenking over te schrijven op de rekening bij BNP Paribas Fortis: 001-4184509-05 vzw Samen, stap voor stap, Augustijnernonnenstraat 74, 1090 Brussel, IBAN: BE96 0014 1845 0905, BIC: GEBABEBB
  • Schenk wat van uw tijd en help ons team.
  • Organiseer een activiteit voor de vereniging.
  • Stuur opmerkingen en suggesties.
  • Of moedig ons eenvoudigweg aan via info@ensemble-pasapas.be.

 

 

LEES OOK NOG DIT :

De “Câlineurs de bébés” ontfermen zich sinds 2019 over prematuur geboren baby’s

Op 21 januari was het wereldknuffeldag. De perfecte gelegenheid om het te hebben over de vrijwilligers van de vereniging Les Câlineurs de bébés (letterlijk “de babyknuffelaars”), die kwetsbare en gevoelige (soms prematuur geboren) baby’s knuffelen om hen te beschermen en beter te doen voelen. De vereniging is sinds 2019 actief: eerst alleen in het UKZKF, daarna ook in andere Brusselse ziekenhuizen zoals het Delta Ziekenhuis. 

De missie van de Câlineurs de bébés is om geruststelling en zachtheid te bieden aan pasgeboren baby’s in het ziekenhuis wanneer hun ouders niet aanwezig kunnen zijn. Vrijwilligers vervangen de familie niet, maar dienen als aanvulling op en ondersteuning bij de relatie tussen de ouder en het kind. Hun kalmerende aanwezigheid bevordert het welzijn van de baby’s. Dit initiatief van medeleven en solidariteit onderstreept het belang om naast medische zorg ook rekening te houden met de emotionele noden van patiënten. Zo draagt de vereniging bij aan een cultuur van menselijke zorg in de ziekenhuizen waar ze actief is.

Sinds 2019 in het UKZKF

In maart 2019 gaven de vrijwilligers hun eerste knuffels aan de baby’s in het UKZKF. Tegelijkertijd werd op Facebook een privégroep aangemaakt die bijna 850 leden uit heel België met interesse in het project samenbracht (en ondertussen bijna 5.000 volgers telt). Melanie McCluskey, een van de initiatiefnemers, zei destijds: “We hebben in maart – eindelijk! –ons debuut gemaakt in het UKZKF (Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola) in Brussel. We begonnen op de afdeling intensieve zorg van kinderen, gingen daarna naar de afdeling kinderrevalidatie en staan nu op het punt om ons werk verder te zetten op de afdeling neonatologie (prematuur geboren baby’s). De reacties zijn ongelooflijk, zowel van het personeel als natuurlijk van de ouders en hun baby’s. Volgens het medisch personeel zijn de effecten op de geknuffelde baby’s al zichtbaar en zeer positief. Wat een aanmoediging voor ons!” Er hebben er zich toen al veel vrijwilligers aangemeld en dat aantal is blijven stijgen. Sterker nog, er is zodanig veel interesse dat de vzw beslist heeft minder te communiceren over de vereniging. Ze is namelijk zeer selectief in de personen die worden aangenomen en hanteert strenge deontologische, hygiënische en psychologische voorwaarden.

Een sterke groei die financiering vereist

Sinds eind 2019 is de vereniging ook actief in het Delta-ziekenhuis van de Chirec-groep  en andere ziekenhuizen hebben ook hun interesse getoond, maar daar stak de COVID-19-crisis toen een stokje voor. Sindsdien heeft de vereniging de draad terug kunnen oppakken. In een jaarverslag van 2020 schreef de vzw: “We hebben kapitaal blijven zoeken voor onze vzw (tot nu toe werkten we volledig op basis van giften van particulieren en bijdragen van de vrijwilligers). We hebben ook ingezet op onze werkomgeving door onze samenwerkings- en vertrouwensrelaties voortdurend te verbeteren en te verrijken, niet alleen tussen de teamleden maar ook met ziekenhuispersoneel.” Het laatste nieuws wordt op de Facebookpagina van de vereniging geplaatst, waaronder een fondsenwerving die nog op de agenda stond: “Onze vereniging groeit en heeft kapitaal nodig om voornamelijk onze logistiek, maar ook onze opleidingen te waarborgen.” Tot slot werd op de website van het UKZKF een reactie uit 2024 gepubliceerd voor wereldknuffeldag: “De hulp van de Câlineurs de bébés is cruciaal wanneer ouders niet constant aan de zijde van hun baby in het ziekenhuis kunnen blijven, vaak door praktische problemen zoals de afstand tussen het ziekenhuis en hun huis of de noodzaak om thuis voor andere kinderen te zorgen.” 

Knuffels verbeteren het welzijn van baby’s

Onderzoek heeft aangetoond dat knuffels een kalmerend effect hebben en weldadig zijn voor baby’s in het ziekenhuis. De vereniging zegt dat de geruststellende aanwezigheid van de knuffelende vrijwilligers kinderen helpt de ziekenhuisomgeving te vergeten en meeneemt naar een andere wereld waarin ze kunnen openbloeien. Zo kun je op de website van de Franse vereniging Main dans la main lezen: “Ongeacht de ernst van hun aandoening of hun leeftijd hebben kinderen in het ziekenhuis behoefte aan communicatie, ontsnapping, spel en dromen.” Ook de vrijwilligers zelf houden er een fijn gevoel aan over. Dat is zeker een van de redenen waarom er zoveel interesse is voor het project in België.

 

LEES OOK: 

 

Beperkingen en sport: Anneessens 25, een vereniging waar kinderen met autisme welkom zijn

In het kader van de Week van de handicap van de Stad Brussel, stelde Aquakids van de vzw Anneessens 25 zijn inclusieve zwemlessen open voor het grote publiek. Naar aanleiding daarvan bracht Hospichild op woensdag 29 november 2023 een bezoek aan het Zwembad van het Centrum om meer te weten te komen over het werk van de vereniging.


Photo du petit bassin réservé pour l’occasion à l’activité Aquakids

In Brussel is het voor veel ouders moeilijk om een buitenschoolse activiteit te vinden voor een kind met een beperking. Gelukkig zijn er een aantal verenigingen zoals Anneessens 25 (Anneessens 25 – Plus qu’un club), die elke woensdag de zwemactiviteit Aquakids organiseert in het Zwembad van het Centrum. Gedurende twee uur begeleiden professionele zwemleraars verschillende groepen kinderen. Sommigen van hen, die als buitengewoon worden omschreven door hun beperking, worden samen met de andere kinderen in de groep opgenomen om te genieten van een moment van ontspanning en kennis te maken met de sport.

Buitengewone kinderen betrekken

Inclusie wordt gedefinieerd als de actie om een persoon of een groep te integreren, om een einde te maken aan hun uitsluiting (met name sociale uitsluiting). Beperkingen, in al hun vormen, stootten in het verleden op onbegrip of werden zelfs afgewezen door het brede publiek. De laatste jaren is die houding veranderd met de steun van verenigingen en politieke instanties. In Brussel hebben een aantal instellingen zich verenigd om kinderen met een geestelijke achterstand bij hun activiteiten te betrekken. Mustapha Rezki, die de Aquakids-activiteiten leidt, vertelde: “Ons doel is om kinderen te leren zwemmen, maar ook om ze bewust te maken van het feit dat ze omringd zijn door andere kinderen met autisme, zodat dat normaal wordt. We willen die kinderen met autisme, die buitengewoon worden genoemd, ook toegang geven tot sporten die soms ontoegankelijk zijn. We willen sport democratisch maken.”

“Ik vind het fijn dat er rekening wordt gehouden met de behoeften van mijn dochter”

Inclusie gebeurt niet zomaar. Om iemand op te nemen in een groep moet de persoon in kwestie bereid zijn – of op zijn minst openstaan voor het idee – en de timing moet goed zijn. Voor Anneessens 25 is het betrekken van kinderen met autisme bij wekelijkse activiteiten de norm geworden. Dit is de feedback van sommige ouders: “Mijn dochter doet nu al vier jaar mee aan Aquakids en ik vind het fijn dat er rekening wordt gehouden met de behoeften van mijn dochter. De instructeurs zijn niet bang voor kinderen met autisme, of ze nu verbaal of non-verbaal zijn. Ze spelen met mijn dochter, stimuleren haar en zorgen heel goed voor haar. Maar als ze zien dat ze boos begint te worden, geven ze haar wat ruimte en dat is geweldig, want ze heeft plezier en ze heeft vertrouwen”, vertelt de moeder van een zevenjarig meisje met verbaal autisme.

Een moment van rust voor de gezinnen

Respijt lijkt broodnodig te zijn voor veel gezinnen, maar er wordt te weinig aandacht aan besteed. Bovendien worden ouders van kinderen met een beperking vaak geconfronteerd met een overbelast dagelijks leven. Ze zitten vast in een routine, zonder tijd te hebben voor zichzelf. Sommigen kunnen even op adem komen tijdens hun werk, vakanties, de schooluren of buitenschoolse activiteiten. Rezki voegt eraan toe: “Ik vind dat moeders van kinderen met een beperking die hen elke dag naar activiteiten brengen en hen ophalen allemaal heldinnen zijn. Wanneer ze hun kind afzetten bij de activiteit, geeft dat hen een echte pauze, een kans om een uur tijd voor zichzelf te nemen.”

In het zwembad verdwijnt de beperking

Tijdens de zwemactiviteiten van Aquakids is één ding duidelijk: in het zwembad is de beperking niet zichtbaar. Sommigen hebben plezier met onderwater zwemmen en ringen vangen die de zwemmeesters in het water gooien, terwijl anderen leren zwemmen. Wat zeker is, is dat zowel gewone als buitengewone kinderen baat hebben bij deze activiteiten, die als therapeutisch kunnen worden omschreven. Het team lijkt zijn publiek goed te kennen en de kinderen worden opgevangen in een historische omgeving. Het openbare badhuis werd ingehuldigd in 1953 en ligt in de Marollenwijk. Het badhuis heeft vijf verdiepingen, met onder andere openbare douches, die ook worden gebruikt door kansarme mensen die geen andere toegang hebben tot sanitaire voorzieningen. Door de jaren heen lijkt het sociale doel van dit atypische gebouw te zijn blijven bestaan, en het is niet voor niets dat er nog steeds sociale inclusieprojecten worden georganiseerd, zoals Aquakids van Anneessens 25.

Anneessens 25, meer dan alleen een sportclub

Het sportproject werd in 1980 opgestart door Philipe Heymans, een priester van de Sint-Antoonkerk, en was aanvankelijk alleen bedoeld voor futsal (zaalvoetbal). Nadat de club in 2010 een vzw werd, werden meer verschillende activiteiten aangeboden om een breder publiek te bereiken. Zwemmen, jiujitsu en hockey werden toegevoegd aan het programma. Activiteiten zoals Aquakids waren aanvankelijk voorbehouden aan kinderen zonder beperking. Door de groeiende belangstelling van ouders heeft de vereniging haar aanbod opengesteld om ook andere kinderen met een verstandelijke beperking te verwelkomen. Mustapha Rezki, hoofd van de Aquakids-activiteiten, legt uit: “Al in het tweede jaar van onze zwemactiviteiten kwamen er ouders naar ons toe om te vragen of kinderen met autisme mee konden doen. Mijn achtergrond ligt in het bijzonder onderwijs en ik was hierdoor geraakt, omdat ik wist hoe moeilijk het voor deze ouders is om toegang te krijgen tot dit soort activiteiten. Het is niet gemakkelijk en het is erg duur.”

Wat is de Week van de Handicap ?

Om de internationale dag voor mensen met een beperking op 3 december te vieren, organiseert de Stad Brussel een speciale week onder de naam Week van de Handicap. Zoals de naam al doet vermoeden, duurt dit gebeuren ongeveer een week. Van 24 november tot 3 december 2023 hebben verschillende culturele organisaties zoals Bozar, de cinema Palace en het Théâtre Royal du Parc, en ook een netwerk van verenigingen die actief zijn op het gebied van beperkingen meegewerkt aan deze bijzondere week. Het doel is niet alleen om mensen met een beperking toegang te geven tot de verschillende aangeboden activiteiten, maar ook om het grote publiek bewust te maken van de noodzaak om openbare plaatsen voor iedereen toegankelijk te maken.

Tekst en foto : Samuel Walheer

LESS OOK :

Peter of meter worden van een kind met een beperking: dat kan dankzij Famisol! (hospichild.be)

Ouders van kinderen met een beperking: hoe spelen we in op hun behoefte aan respijt? (hospichild.be)

Podcast “Décalés” over handicaps: beluister deze bijzondere podcast van de vzw FratriHa! (Frans) (hospichild.be)