Op initiatief van de Verenigde Naties vieren we sinds 1992 op 3 december jaarlijks de Internationale Dag voor Mensen met een Beperking. Ter gelegenheid hiervan organiseerde de Stad Brussel de tweede editie van haar ‘Week van de Handicap’. Bij dit jaarlijkse evenement kunnen personen met een handicap – die bijna 15% van de Belgische bevolking uitmaken – deelnemen aan culturele en sportieve activiteiten. Daarnaast is het een gelegenheid om verenigingen te ondersteunen die zich bezighouden met beperkingen.

Deze tweede editie, die op gang werd getrokken door schepen van Gelijke Kansen van de Stad Brussel Lydia Mutyebele, heeft als welluidende slagzin “Gaan we?”. De boodschap daarbij is er één van samenleven met iedereen, met of zonder beperking, om te genieten van een gezellig cultureel of sportief samenzijn. Talrijke culturele organisaties en verenigingen waren bereid hun diensten open te stellen voor het grote publiek om deze week in alle harmonie te laten verlopen en de menselijke en inclusieve waarden ervan uit te dragen.

Wat gebeurde er concreet ?

Voor dit project zetten verschillende organisaties na een oproep van de Stad Brussel als partner hun schouders onder de organisatie van deze speciale week. Enkele van die partners zijn de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, Cinema Palace, CINEMATEK, de Beursschouwburg, het Théâtre les Tanneurs, het Koninklijk Parktheater en de Munt. Op het programma stonden voorstellingen, toneelstukken, filmvertoningen, conferenties en debatten over beperkingen. Er werden verschillende initiatieven genomen om de programmering aan te passen aan uiteenlopende beperkingen, zoals audiodescriptie van films voor slechtzienden, rondleidingen in gebarentaal en een stilteruimte voor hoogsensitieve personen.

Actieve verenigingen huldigen

Aan de Week van de Handicap namen ook een aantal verenigingen deel die actief zijn in het veld van beperkingen en in het bijzonder de inclusie van mensen met een beperking. Daartoe openden ze hun deuren voor een zo breed mogelijk publiek, om hun knowhow te delen en het grote publiek een blik te verschaffen op hun dienstverlening. Concreet organiseerden de instellingen een hele reeks activiteiten voor kinderen en volwassenen met of zonder beperking. Het ging onder meer om de verenigingen FratriHa, le 8ème Jour, de vzw Ascades, Anneessens 25 en de ASCTR.

Hét sleutelwoord : inclusie

Al deze zinvolle activiteiten in het teken van samenleven draaien rond één ongeschreven kernwoord: inclusie.
Lydia Mutyebele, schepen van Gelijke Kansen van de Stad Brussel, lichtte dit toe in de evenementbrochure: “Bij de Stad Brussel willen we de inclusiviteit versterken door de openbare ruimte en de activiteiten die er plaatsvinden toegankelijk te maken voor alle Brusselaars. Net als vorig jaar, en sinds 2018, blijven we de doelstellingen van ons actieplan BXL INCLUSIVE toepassen om ervoor te zorgen dat bij elke nieuwe investering rekening wordt gehouden met de realiteit van handicaps bij de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van projecten, ongeacht op welk gebied”.

Het opzet van deze bijzondere week

Ter herinnering, de hoofddoelen van de Week van de Handicap van de Stad Brussel zijn:

• zorgen dat mensen met een handicap net als iedereen kunnen deelnemen aan culturele en sportieve activiteiten in Brussel;
• verenigingen voor personen met een handicap ondersteunen;
• het grote publiek bewustmaken van het belang van openbare plaatsen openstellen voor iedereen (door tijdens deze periode zoveel mogelijk evenementen in de stad Brussel toegankelijk te maken).

Maak kennis met Anneessens 25 en Aquakids

De beste manier om de voordelen van een maatschappelijk project te zien, is om ter plaatse een kijkje te nemen en de bezielers ervan te ontmoeten. Dat deed het Hospichild-team dan ook met een van de verenigingen die werken rond de inclusie van kinderen met autisme.

Seminarie “Na de Klimaatzaak, de beperkingenzaak?”

Nog een evenement waaraan Hospichild deelnam, op woensdag 5 december, was een van de twee seminaries die de GAMP (een actiegroep die het gebrek aan plaatsen voor zwaar hulpbehoevende personen met een beperking aan de kaak stelt) twee dagen lang organiseerde in het CIRC (een interdisciplinair onderzoekscentrum naar grondrechten) van de Université Saint-Louis in Brussel. De titel van het colloquium van die dag luidde: “Na de Klimaatzaak, de beperkingenzaak?” “Het doel was om de veroordeling van de Belgische Staat door verschillende verenigingen in de sector voor personen met een handicap – nu al tien jaar geleden – opnieuw ter sprake te brengen. De actiegroep stelde jammer genoeg vast dat er nog geen reactie is gekomen op het gebrek aan opvangvoorzieningen voor personen met een handicap.

Een hangende kwestie

De centrale vraag waarmee Isabelle Hachez, directeur van het CIRC, dit seminarie inluidde: “Welke hefbomen kan men gebruiken om resultaten te bereiken, vooral voor de rechten uit het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, en met name voor de huisvestingskwesties uit artikel 19 van de Grondwet en het recht van elke persoon met een handicap op volledige inclusie uit artikel 22ter van de Grondwet? Zou één van die hefbomen een aansprakelijkheidsvordering kunnen zijn tegen de Belgische Staat, omdat die haar internationale en grondwettelijke verplichtingen niet nakomt?”

“Iedereen kan bijdragen aan verandering”

Na de presentatie van Sébastien Van Drooghenbroeck, professor aan de Université Saint-Louis, over de ins en outs van de Klimaatzaak, maakte Cinzia Agoni, woordvoerster van de GAMP, de alarmerende balans op van de realiteit voor – met name zwaar hulpbehoevende – personen met een handicap. Ze licht toe: “Door de grote gelijkenissen met de Klimaatzaak kunnen we vergelijkbare acties overwegen als tien jaar geleden, ook al waren de vorderingen duidelijker merkbaar aan Vlaamse zijde. Het gebrek aan middelen dat Franstalige politici aanhalen mag volgens het comité overigens geen excuus zijn om geen vooruitgang te boeken bij het voorzien van aangepaste oplossingen voor zwaar hulpbehoevende personen met een handicap.” De huidige opvang- en huisvestingsmogelijkheden botsen op hun grenzen en de toegekende steun in Vlaanderen en het Brussels Gewest is niet dezelfde, ondanks wat Cinzia Agoni nog eens onderstreept: “We zijn er dankzij media-aandacht en de inspanningen van de verenigingen in de sector in geslaagd om aan te tonen dat de problematiek van zwaar hulpbehoevende personen met een handicap iedereen aangaat en dat iedereen kan bijdragen aan verandering”.

Tekst : Samuel Walheer

→ Nu de evenementen voor deze week zijn afgelopen, kijken we uit naar volgend jaar voor de nieuwe editie.