Obesitas bij kinderen: UNICEF waarschuwt voor wereldwijde toename van ondervoeding

UNICEF luidt de alarmbel: junkfood is dit jaar wereldwijd de belangrijkste oorzaak van ondervoeding bij 5- tot 19-jarigen, nog voor ondervoeding. Daarom heeft de organisatie enkele dagen geleden een nieuw rapport gepubliceerd op basis van gegevens uit 190 landen, getiteld “Alimenter les profits : Comment les environnements alimentaires compromettent l’avenir des enfants” (Winst genereren: hoe voedselomgevingen de toekomst van kinderen in gevaar brengen). Het is waarschijnlijk tijd om in actie te komen, voor de toekomst en de gezondheid van kinderen wereldwijd.

{Persbericht van UNICEF}

1 op de 10 kinderen leeft met obesitas. Blootstelling aan marketing van ultra-bewerkte voeding is wijdverspreid.
Voor het eerst in de geschiedenis is obesitas een groter probleem dan ondergewicht bij kinderen en adolescenten. Maar liefst 188 miljoen schoolgaande kinderen en adolescenten (1 op de 10) lijden aan obesitas.

Een nieuw rapport dat vragen oproept

Dit brengt hen in gevaar voor levensbedreigende ziekten zegt UNICEF in het rapport ‘Feeding Profit: How Food Environments are Failing Children’. Het rapport, gebaseerd op data uit meer dan 190 landen, toont een zorgwekkende trend: sinds 2000 is het percentage kinderen van 5 tot 19 jaar met ondergewicht gedaald van 13% naar 9,2%, terwijl obesitas steeg van 3% naar 9,4%. In alle regio’s ter wereld – behalve Sub Sahara Afrika en Zuid-Azië – komt obesitas nu vaker voor dan ondergewicht.

Een blik over de Atlantische Oceaan

Zo is in een aantal eilanden in de Stille Zuidzee obesitas extreem hoog bij kinderen: tot 38% in Niue en 37% op de Cookeilanden. Ook in rijke landen blijft obesitas hoog: 27% in Chili en 21% in de VS en de Verenigde Arabische Emiraten. Ondervoeding blijft een ernstig probleem bij kinderen onder de vijf jaar in veel lage- en middeninkomenslanden. Tegelijkertijd echter neemt het aantal kinderen en jongeren met overgewicht en obesitas wereldwijd toe. Volgens recente cijfers is één op de vijf jongeren tussen 5 en 19 jaar – zo’n 391 miljoen – te zwaar, waarvan een groot deel lijdt aan obesitas.

Ultra bewerkte voeding en marketing onder vuur

De toename van obesitas wordt mede veroorzaakt door ongezonde voedselomgevingen, waarin ultra-bewerkte en fastfoodproducten – rijk aan suiker, zout, vet en additieven – dominant aanwezig zijn. Digitale marketing speelt hierin een grote rol. Uit een wereldwijde peiling onder 64.000 jongeren (13-24 jaar) via UNICEF’s U-Report bleek dat 75% advertenties voor ongezonde voeding zag in de afgelopen week, en 60% aangaf hierdoor meer zin te krijgen in deze producten – zelfs in conflictgebieden.

Als we het over ondervoeding hebben, gaat het niet meer alleen over ondergewicht. Obesitas is een groeiende zorg die de gezondheid en ontwikkeling van kinderen beïnvloedt. Ultra-bewerkte voeding vervangt steeds vaker fruit, groenten en eiwitten, terwijl goede voeding juist cruciaal is voor de groei, cognitieve ontwikkeling en mentale gezondheid van kinderen. Catherine Russell, algemeen directeur van UNICEF

Des conséquences graves

Overgewicht en obesitas verhogen het risico op ernstige ziekten zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk en bepaalde vormen van kanker. Zonder actie kunnen de economische gevolgen hiervan wereldwijd oplopen tot meer dan 4 miljard dollar per jaar tegen 2035.

Toch zijn er positieve ontwikkelingen. Zo heeft Mexico, waar ultra-bewerkte voeding 40% van de dagelijkse calorie-inname van kinderen uitmaakt, de verkoop van deze producten op scholen verboden – met impact op meer dan 34 miljoen kinderen.

Enkele nationale cijfers

Sinds 2000 zijn de cijfers rond overgewicht en obesitas bij kinderen (5-19 jaar) in België opvallend stabiel gebleven. In 2022 had 21% van hen overgewicht, exact hetzelfde percentage als in 2000. Obesitas steeg licht van 6% naar 7%. België blijft daarmee onder het Europese gemiddelde, waar obesitas in dezelfde periode toenam van 5% naar 8%. Het aandeel kinderen met ondergewicht bleef in België stabiel op 2%, tegenover 3% in Europa.

UNICEF roept op tot dringende mobilisatie

  • Strenge regelgeving rond voedselmarketing, etikettering en belastingen ;
  • Verbod op junkfood in scholen ;
  • Sociale programma’s om gezonde voeding toegankelijker te maken ;
  • Bescherming van beleid tegen invloed van de voedselindustrie.

 

LEES OOK: