België krijgt eindelijk een pediatrisch onderzoekscentrum dankzij het Brussels Research Institute for Pediatrics (BRIP). Het instituut is momenteel in opbouw en komt vlak naast het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola. Het belooft van Brussel dé plaats te maken voor onderzoek naar de gezondheid van kinderen.

België telt meer dan twee miljoen kinderen en toch is er maar één universitair ziekenhuis dat gespecialiseerd is in kindergeneeskunde, namelijk het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola. Natuurlijk hebben andere ziekenhuizen zoals het UZ Brussel en het Universitair ziekenhuis Sint-Lukas ook hoogstaande pediatrische diensten, maar er is geen onderzoeksruimte die volledig gewijd is aan pediatrie. Daarom is een instituut zoals het BRIP absoluut noodzakelijk. Het instituut bevindt zich vlakbij het kinderziekenhuis. Zo zouden wetenschappelijke ontdekkingen snel kunnen worden omgezet in praktische behandelingen voor kinderen. Onlangs heeft Beliris een oproep voor aannemers uitgeschreven.

Doelstellingen en ambities van het BRIP

Met dit project wordt er op meerdere doelstellingen gemikt:
– internationale onderzoeksteams aantrekken,
– toplaboratoria aanbieden die geschikt zijn voor pediatrisch onderzoek,
– een multidisciplinaire aanpak aanmoedigen,
– de interactie tussen de verschillende diensten en specialisaties bevorderen,
– de onderzoekssamenwerking tussen de universitaire pediatrische afdelingen versterken, enz.
Zo heeft het BRIP de ambitie om onderzoeksteams van wereldklasse samen te brengen in toplaboratoria. Het instituut zal bestaan uit zes afdelingen die verschillende gebieden van pediatrisch onderzoek zullen bestrijken:

• oncologie en hematologie,
• immunologie en ontstekingsziekten,
• zeldzame, genetische en chronische ziekten,
• neurologische ontwikkeling en pathologieën,
• geneesmiddelenleer en ontwikkeling van innovatieve geneesmiddelen,
• technologische innovaties in de verzorging van kinderen.

Oproep voor een multidisciplinair team

Voordat deze grote stap vooruit kan worden gezet, moet het instituut wel eerst worden gebouwd. Daarom is Beliris, de stedenbouwkundige instelling van Brussel, op zoek naar een multidisciplinair team dat het project tot een goed einde kan brengen. In de vacatures voor dat team worden architecten, stabiliteitsingenieurs en vaardigheden in speciale technieken gevraagd. Andere vaardigheden zoals EPC-keurders en experten in akoestiek en BIM (building information modeling) zullen nodig zijn in de aanbestedingsfase. Deadline voor kandidaatstelling: 18 september 2024 om 11 uur.

Pediatrisch onderzoek in België

Hoewel er op dit moment geen concrete plaats is, enkel voor pediatrisch onderzoek, proberen sommige organisaties toch vooruitgang te boeken op dit gebied, of in ieder geval zoveel mogelijk geld in te zamelen voor pediatrisch onderzoek. Zo is er het Belgian Kids’ Fund for Pediatric Research, het wetenschappelijk fonds van het Universitair Kinderziekenhuis. Het fonds kent niet alleen beurzen toe aan pediatrische onderzoekers maar probeert ook iedereen bewust te maken van het belang van pediatrisch onderzoek voor de behandeling en soms zelfs genezing van ernstig zieke kinderen. Dan is er ook nog de vereniging KickCancer, die wordt gesteund door de Koning Boudewijnstichting en zich inzet voor onderzoek naar pediatrische oncologie. De vereniging financiert dat onderzoek (bijvoorbeeld via de befaamde kinderkankerloop Run to Kick ) zodat nieuwe medicijnen op kinderen kunnen worden getest, op voorwaarde dat dit onder veilige en ethische omstandigheden gebeurt.

Sofia Douieb

Lees ook:

• Run to Kick: een solidariteitsloop tegen kinderkanker

• The Belgian Kids’ Fund, een cruciale schakel voor de pediatrische research in België

• Onderzoek naar autisme: een innovatief onderzoeksproject dat heel België doorkruist met mobiele laboratoria

• Kilometers fietsen voor onderzoek in de kindergeneeskunde

Onderzoekers van de Universiteit van Cambridge in Engeland hebben onlangs een zogenaamde “genetische score” ontwikkeld die zou kunnen voorspellen of een kind vroeger of later dan gemiddeld in de puberteit komt. Volgens het onderzoek kunnen genetische varianten overgewicht veroorzaken tijdens de kindertijd en zo vroegtijdige puberteit veroorzaken. Bovendien kunnen die kinderen (geestelijke) gezondheidsproblemen, diabetes type 2, hartproblemen of zelfs bepaalde vormen van kanker ontwikkelen. Dat is een belangrijke medische vooruitgang die zal dienen als preventiemiddel voor een kwetsbaarder deel van de bevolking.

Kinderen komen over het algemeen in de puberteit tussen tien en vijftien jaar. Na die leeftijd spreken we van laattijdige puberteit. Als de puberteit eerder komt, spreken we van vroegtijdige puberteit. In dat geval is het risico om ziekten te ontwikkelen groter. Het recente onderzoek is vernieuwend omdat het rekening houdt met de leefgewoonten van kinderen met overgewicht. In de toekomst kan het nog worden uitgebreid.

Wat zegt het onderzoek?

Tot nu toe is dit het grootste onderzoek dat ooit over dat onderwerp is uitgevoerd. De steekproef omvatte maar liefst 800.000 meisjes uit Europa, Noord-Amerika, China, Japan en Korea. Uit het onderzoek, dat is gepubliceerd in Nature Genetics (een Brits wetenschappelijk tijdschrift), blijkt dat meer dan 1.000 genetische varianten, waarvan 600 nooit eerder waren waargenomen, in verband kunnen worden gebracht met het begin van de puberteit. Van iets minder dan de helft van die genetische kenmerken wordt gedacht dat ze een indirecte rol spelen in de puberteit door de gewichtstoename tijdens de kindertijd te verhogen. Er zijn ook uitzonderingen, zoals het zeldzame ZNF483-gen, dat door onderzoekers is geanalyseerd en bij één op de 3.800 vrouwen voorkomt. Dat gen vertraagt de puberteit met gemiddeld 1,3 jaar.

“Dit is de eerste keer dat we zeldzame genetische varianten op deze schaal hebben kunnen analyseren. We hebben zes genen geïdentificeerd die allemaal een diepgaand effect hebben op de timing van de puberteit. Hoewel die genen ontdekt zijn bij meisjes, hebben ze vaak dezelfde invloed op de timing van de puberteit bij jongens”, legt Katherine Kentistou uit, een specialist in stofwisselingsziekten zoals diabetes en ook initiatiefnemer voor het onderzoek.

Voorspellende score

Dankzij het onderzoek hebben de wetenschappers een hulpmiddel kunnen ontwikkelen: een voorspellende score, waarmee vroegtijdige puberteit zo vroeg mogelijk kan worden opgespoord. Een procent van de kinderen met de laagste genetische score hebben immers 14 keer meer kans op een zeer vroegtijdige puberteit. Daarentegen had een procent van de meisjes met de hoogste genetische scores 22 keer meer kans op een laattijdige puberteit. “De score die we hebben vastgesteld houdt alleen rekening met genetische varianten. Maar we hebben deze scores vergeleken met andere die gebaseerd zijn op de BMI van de kinderen, de BMI van de ouders en de leeftijd waarop de moeder in de puberteit kwam. Telkens was de score op basis van genetische varianten een betere voorspeller dan de andere. ” Dat zegt prof. Ken Ong, specialist in diabetes op jonge leeftijd aan de Universiteit van Cambridge.

Wat zijn de gevolgen?

“Volgens sommige onderzoeken wordt vroegtijdige puberteit in verband gebracht met borstkanker, door langdurige blootstelling aan oestrogeen. Vroegtijdige puberteit kan ook de groei van een kind beïnvloeden, omdat de groeipiek heel vroeg kan optreden, maar daarna afgeremd wordt door de laatste fase van de puberteit. Er is ook een negatieve impact op de geestelijke gezondheid op de lange termijn vastgesteld”, zegt Anne-Simone Parent, pediatrisch endocrinoloog in het Hôpital de la Citadelle in Luik.

Samuel Walheer

Lees ook nog dit: 

• “Geestelijke gezondheidszorg digitaal”, pleit de Hoge Gezondheidsraad
• PsyBru, het platform voor eerstelijns psychologische zorg, loopt ook in 2024
• Projets pilotes : vers une meilleure gestion des maladies chroniques chez les enfants (Franstalig artikel)
• “Mijn gezondheid, mijn recht”