Categorie 1

Chemicaliën en niet-overdraagbare ziekten gaan niet samen, waarschuwt een Engelstalige studie

“Inaction is no longer an option!” Met deze sterke woorden sluiten de onderzoekers hun Manufactured Chemicals and Children’s Health – The Need for New Law af. Het rapport, dat onlangs werd gedeeld op de website van Docteur Coquelicot, brengt een aantal zorgen naar voren: het bewezen verband tussen niet-overdraagbare ziekten bij kinderen en hun blootstelling aan chemicaliën, het falen van de wetgeving inzake synthetische chemicaliën en hun massale wereldwijde productie, die naar verwachting verdrievoudigd zal zijn tegen 2050.

Volgens de studie worden er wereldwijd bijna 350.000 chemicaliën verspreid die afkomstig zijn uit chemische mengsels, plastic of fossiele brandstoffen (gas, olie en kolen). De productie ervan blijft elk jaar stijgen en zou een directe, schadelijke invloed hebben op de milieugezondheid van kinderen. Veel niet-overdraagbare ziekten – de belangrijkste oorzaak van ziekte en sterfte bij kinderen – worden vermoedelijk veroorzaakt door de productie van synthetische stoffen. De studie werd gevoerd door Philip Landrigan, directeur van het Global Observatory on Planetary Health van Boston College, en werd op 16 januari 2025 via een consortium gepubliceerd in het New England Journal of Medicine. Hier volgt een samenvatting van de belangrijkste punten.

De gezondheid van de kinderen als prioriteit

In vergelijking met farmaceutische producten zijn synthetische chemicaliën en plastic uiteindelijk onderworpen aan weinig wettelijke of politieke beperkingen. In feite wordt er weinig onderzoek gedaan naar de gevaren ervan en wordt er weinig toezicht gehouden nadat ze op de markt zijn gebracht. De schadelijke effecten op lange termijn op de gezondheid van de bevolking, vooral van kinderen, zijn echter zeer reëel. Volgens de studie wordt minder dan 20% van de synthetische chemicaliën getest op mogelijke toxiciteit. Ook de effecten op kinderen en zuigelingen worden niet onderzocht, hoewel er een verband bestaat tussen deze chemicaliën en bepaalde kinderziekten. Een herziening van de wetgeving om kinderen te beschermen tegen deze bewezen gevaren moet een prioriteit voor de bevolkingsgezondheid zijn!

Enkele belangrijke cijfers

Als we een blik werpen op de afgelopen vijftig jaar tot vandaag, toont de studie ons enkele belangrijke (en zeer verontrustende!) cijfers :

  • Het aantal niet-overdraagbare ziekten onder kinderen is sterk gestegen.
  • De incidentie van kinderkanker is met 35% gestegen.
  • Aangeboren afwijkingen die verband houden met de mannelijke voortplanting komen dubbel zo vaak voor.
  • Een op de zes kinderen heeft nu te maken met neurologische ontwikkelingsstoornissen.
  • Bij een op de zesendertig kinderen wordt een autismespectrumstoornis vastgesteld.
  • De prevalentie van astma bij kinderen is verdrievoudigd.
  • De prevalentie van kinderobesitas is bijna verviervoudigd.
  • Er is een sterke toename van diabetes type 2 bij kinderen en adolescenten.
  • Onder volwassenen zijn ziekte, beperkingen en sterfte door hart- en vaatziekten, beroertes en veel vormen van kanker gedaald.

Onderzoek naar milieugezondheid in de kindergeneeskunde

Als we het hebben over de ontwikkelingen van de milieugezondheid in de kindergeneeskunde, moeten we 25 jaar terug in de tijd. Zo waren er twee belangrijke gebeurtenissen: de publicatie van het rapport Pesticides in the Diets of Infants and Children van de National Research Council in 1993, waarin werd aangetoond dat er biologische factoren waren die kinderen gevoelig maakten voor toxische chemicaliën. De tweede was de goedkeuring van de Food Quality Protection Act (FQPA) in 1996. De van oorsprong Amerikaanse pesticidenwet heeft van de milieugezondheid van kinderen een nationale prioriteit gemaakt en daarmee het onderzoek naar milieugezondheid in de kindergeneeskunde gestimuleerd. Een blootstelling, zelfs kortstondig, aan toxische chemicaliën bij kinderen, die kwetsbaar zijn, verhoogt het risico om ziekten of beperkingen te ontwikkelen, die hun hele leven lang kunnen blijven.

“De situatie verslechtert snel. De voortdurende en ongecontroleerde toename van chemische synthese brengt niet alleen kinderen over de hele wereld in gevaar, maar ook ons voortplantingsvermogen” , vertelt Philip Landrigan, directeur van het Global Observatory on Planetary Health van Boston College.

Een voorbeeld

In de Verenigde Staten werd tussen de jaren 50 en 70 jaarlijks bijna 100.000 ton lood, bekend als tetra-ethyl, aan benzine toegevoegd. De bedoeling daarvan was om de prestaties van de auto’s te verbeteren. Dit leidde tot massale vervuiling van het milieu; het gemiddelde loodgehalte in het bloed van de bevolking bedroeg 16 tot 17 g per deciliter. Er waren ook nog de volgende gevolgen: het gemiddelde IQ van Amerikaanse kinderen – het criterium dat gebruikt wordt in de internationale classificatie van ziekten om verstandelijke beperkingen te definiëren – daalde met 2 tot 5 punten; het aantal kinderen met een IQ hoger dan 130 daalde met meer dan 50% en het aantal kinderen met een IQ lager dan 70 steeg met meer dan 50%.

De mislukking van de chemicaliënwetgeving

Vandaag de dag draait de chemische industrie op volle toeren en is ze de op een na grootste verwerkende industrie ter wereld. Deze sector alleen is goed voor bijna 25% van het bruto binnenlands product (BBP) van de Verenigde Staten. Dit is met name te wijten aan het feit dat sinds de TSCA (Toxic Substances Control Act) in 1976 werd aangenomen, er maar heel weinig chemicaliën verboden of beperkt zijn op de Amerikaanse markt. De wetgeving inzake chemicaliën in de Europese Unie – bekend als Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals (REACH) – werkt als volgt: “geen gegevens, geen markt”. In de praktijk is de chemische productie echter niet echt aan banden gelegd.

Een wetgevende wake-upcall

De studie pleit daarom voor een wijziging van de wetgeving voor chemicaliën om de gezondheid van kinderen te beschermen. In de werkelijkheid lijkt dat niet zo eenvoudig. Volgens Philip Landrigan moeten er strenge tests worden uitgevoerd om te bewijzen dat de chemicaliën niet toxisch zijn bij blootstelling. Dit zou de onbeperkte productie voorkomen en een voorzichtiger aanpak voor de gezondheid van kinderen aanmoedigen. Bovendien moeten er controles worden uitgevoerd op chemicaliën nadat ze op de markt zijn gebracht om eventuele ongewenste gevolgen op lange termijn op te sporen. Bijvoorbeeld door rekening te houden met de resultaten van toxicologische onderzoeken op dieren. Die kunnen worden gebruikt om de risico’s voor de menselijke gezondheid te voorspellen, en in het bijzonder voor kinderen. De laattijdige gevolgen van vroege blootstelling kunnen worden waargenomen bij dieren die in utero zijn blootgesteld.

Internationale inspanningen aanmoedigen

Het is dus duidelijk dat de blootstelling van kinderen aan een toxische chemicaliën de gezondheid, economische levensvatbaarheid en veiligheid van een hele samenleving kan schaden en zelfs schadelijke gevolgen kan hebben voor het voortplantingsvermogen van de mensheid. De wereldwijde milieucrisis blijft groeien en chemische vervuiling vormt daarbij een echte uitdaging! Om onze planeet te proberen te redden, of beter gezegd de toekomst van alle kinderen ter wereld, zou een wereldwijd verdrag een sleutelrol kunnen spelen: de Verenigde Naties zouden een wettelijk bindende wet moeten invoeren om de productie en commercialisering van chemicaliën in te perken. Er bestaat al een wereldwijd verdrag over plastic dat hiervoor als basis zou kunnen dienen.

Wijzigingen en opmaak: Samuel Walheer

 

LEES OOK :

Veelbelovende ontwikkelingen om cognitieve stoornissen te verlichten die samenhangen met het syndroom van Down

Goed nieuws voor mensen met het syndroom van Down: een nieuwe behandeling zou hun levenskwaliteit aanzienlijk kunnen verbeteren. Het kandidaat-geneesmiddel AEF0217 (van het biofarmaceutische bedrijf Aelis Farma) bevindt zich momenteel in de testfase en de eerste klinische resultaten zijn zeer bemoedigend.

De behandeling in ontwikkeling is getest op 29 jongvolwassenen met het syndroom van Down. Na slechts vier weken waren er significante verbeteringen op het gebied van verbale expressie, sociale interactie en het uitvoeren van routinetaken. Die vooruitgang biedt uitzicht op meer autonomie voor die patiënten.

Gerichte aanpak om de levenskwaliteit te verbeteren

Het mogelijke geneesmiddel AEF0217 richt zich specifiek op cognitieve stoornissen zoals geheugen- en spraakproblemen, die vaak voorkomen bij mensen met het syndroom van Down. De proefpersonen in het onderzoek zagen hun levenskwaliteit toenemen. Voor de wetenschap zijn die vorderingen hoopgevend in de zoektocht naar langetermijnoplossingen. Er moeten evenwel nog een aantal stappen worden genomen voordat het geneesmiddel op de markt kan worden gebracht.

Gebaseerd op een natuurlijk molecuul

Nog een voordeel van AEF0217 is dat het gebaseerd is op een natuurlijk molecuul dat focust op het endocannabinoïdesysteem, dat een rol speelt bij cognitieve functies. In tegenstelling tot conventionele benaderingen verbetert dit medicijn de hersencapaciteit dus op natuurlijke wijze, zonder dat er tot nu toe belangrijke bijwerkingen zijn waargenomen. Die unieke eigenschappen sterken onderzoekers in hun geloof in het therapeutische potentieel van het geneesmiddel.

→ Lees het (Franstalige) bronartikel voor meer technische details 

Andere ontwikkelingen

Al in 2022 was er een andere belangrijke doorbraak, dankzij een samenwerking tussen het Inserm (de Franse instelling voor gezondheid en medisch onderzoek) en het CHUV (een universitair ziekenhuis in Lausanne, Zwisterland). Ze ontwikkelden een vernieuwende therapie waarbij het hormoon GnRH pulserend werd geïnjecteerd, waardoor de cognitieve functie bij zeven patiënten met trisomie 21 verbeterde. Na zes maanden was er een significante vooruitgang op het gebied van redeneren, geheugen en het begrijpen van instructies. Die resultaten bevestigen dat ook hormonale benaderingen een belangrijke rol kunnen spelen.

Een hoopvolle toekomst voor gezinnen

Die ontwikkelingen zijn het resultaat van de voortdurende inspanningen van medische onderzoekers om de behandeling te verbeteren van cognitieve stoornissen die samengaan met het syndroom van Down. Hoewel die behandelingen zich nog in de evaluatiefase bevinden, biedt de wetenschappelijke vooruitgang hoop op meer autonomie en levenskwaliteit. Dat is bemoedigend nieuws voor de betrokkenen en hun familieleden.

 

Sofia Douieb

 

LEES OOK:

Een overzicht van Hospichild’s topverhalen van 2024!

Het jaar 2024 was een jaar vol ontmoetingen en ontdekkingen voor het Hopichild-team. Een groot aantal artikels (bijna honderd), zowel in het Frans als in het Nederlands, belichtten nieuwe projecten en gaven een schat aan onuitgegeven informatie over de Brusselse pediatrische sector. Hieronder vindt u een selectie van de artikels die het meest werden geraadpleegd, gedeeld of becommentarieerd op onze website of via onze sociale netwerken.

Hospichild is een website met informatie en hulpmiddelen over kinderen in het ziekenhuis, ziek of gehandicapt, in het Brussels Gewest. Naast een permanente inhoud, gecontroleerd en gecorrigeerd door vooraanstaande pediatrische professionals, publiceren we nieuwsartikels, reportages, interviews en meer. En dat doen we al meer dan 18 jaar meerdere keren per week. Sommige artikelen in 2024 springen eruit en hebben de aandacht van onze lezers getrokken. Hier is een korte samenvatting (van de meest recente tot de oudste van 2024).

Magische massages voor kinderen met kanker

“Magische massages” is een initiatief rechtstreeks uit Frankrijk, dat begin 2023 naar België komt. Deze speciale massages worden gegeven aan kinderen die opgenomen zijn in de oncologieafdelingen van het Cliniques universitaires Saint-Luc en het Universitaire Ziekenhuis voor Kinderen Reine Fabiola. De Kankerstichting kondigde onlangs aan dat ze trots is om dit initiatief te steunen: “Dit waardevolle project maakt deel uit van onze missie om kinderen met kanker en hun ouders en verzorgers te steunen”.

Ontdek het initiatief Magische Massages

Clowns in de zorg: wanneer komt er een professionele federatie?

Als onderdeel van het festival Espèce(s) de Clown·e·s, het eerste Belgische festival voor clownerie en aanverwante kunsten, werd in Théâtre La montagne magique de focus gelegd op ziekenhuisclowns,“om beter te begrijpen wat een clown kan betekenen voor opvang-, hulp- en zorgvoorzieningen”. Het Hospichildteam woonde een deel van de middag bij en luisterde tijdens een rondetafelgesprek naar de bijzondere verhalen van zeven personen uit de sector. Over een ding was iedereen het eens: de overheid moet worden gevraagd wanneer er een professionele federatie van ziekenhuisclowns komt.

  Hoogtepunten van het rondetafelgesprek over clowns in ziekenhuizen

Autisme in de bioscoop: twee briljante films om gezinnen uit de schaduw te halen

De Amerikaanse productie “Ezra”, met een groot budget en een vijfsterrencast, en de Belgische documentaire “En attendant Zorro”, met een klein budget, zijn twee even ontroerende nieuwe bioscoopreleases. Ze hebben één belangrijk iets gemeen: de wens om gezinnen met een kind dat autisme heeft in de schijnwerpers te zetten, om ze uit de schaduw te halen, om erover te praten en om het stigma hierrond te op het heffen.

Onze mening over deze twee films over autisme

Hondentherapie: het kinderziekenhuis waagt de sprong

Het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola verwelkomt de hond Tika in zijn afdeling Intensive Care. Met dit vrij revolutionaire initiatief, dat de steun van Kids Care geniet, willen we het welzijn van jonge patiënten (en hun ouders) verbeteren dankzij de therapie die wordt ondersteund door het dier.

Ontdek Tika de kleine hond en zijn voordelen

ADHD bij jongeren behandelen met videogames: het kan!

Tijdens zijn jaarlijkse conferentie in New York presenteerde de APA (American Psychiatric Association) onlangs de resultaten van zijn laatste onderzoek. Daaruit blijkt dat bepaalde videogames positieve effecten kunnen hebben op de symptomen van aandachtstekortstoornis met of zonder hyperactiviteit (ADHD) bij kinderen en adolescenten. Dat is veelbelovend voor alle ouders die zich zorgen maken over de geestelijke gezondheid van hun kinderen.

Videospellen voor kinderen met ADHD

handicap.brussels: het gloednieuwe platform om Brusselaars met een handicap te helpen

Het is zover, het nieuwe platform handicap.brussels is sinds deze maand online! Dat project is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen de dienst PHARE (FGC) en Iriscare (Vivalis). Het doel van die site is om het leven van mensen met een handicap te vereenvoudigen door, ongeacht hun leeftijd, aan hun behoeften te helpen voldoen. Het platform centraliseert de nodige informatie rond specifieke hulp of bepaalde diensten en maakt die vooral toegankelijker.

→ Wat kunt u verwachten op “handicap.brussels” ?

20 km door Brussel: hardlopen voor een goed doel, wat een geweldig idee!

Woensdag 5 juni 2024 was het Global Running Day en in mei vond het grootste sportevenement van België plaats: de 20 km door Brussel. Deze jaarlijkse inclusieve uitdaging brengt lopers van alle leeftijden en niveaus samen. Het doel: hardlopen voor jezelf, voor je gezondheid en welzijn, voor een goed doel, maar voor sommigen ook voor en met anderen die het alleen niet zouden kunnen. Daarom doet de vzw Cap’s mee die, net als andere verenigingen, heeft besloten een hardloopteam samen te stellen om sport voor personen met een handicap te promoten.

Focus op de goede doelen die tijdens de race worden gesteund

Therapeutisch en betoverend: de geheimen achter de schilderijen van « Les Clefs d’Elise »

Elise is een autodidactische schilder. Met haar project “Les Clefs d’Elise” hoopt ze de therapeutische deugden van kunst in het algemeen en van schilderkunst in het bijzonder over te brengen en te verspreiden. Sinds kort zijn haar doeken en muur- en plafondschilderingen te zien in zorginstellingen, omringd door kwetsbare mensen die des te ontvankelijker zijn voor schoonheid. Hospichild wilde graag zelf de schoonheid en helende kracht van kunst ervaren en ging naar Cité Sérine, een centrum voor therapeutisch verblijf, waar Elise de laatste hand legde aan haar nieuwste kleurrijke en betoverende plafondschildering.

Wat zijn de voordelen van schilderen voor zieke kinderen?

Geestelijke gezondheid: het psychiatrisch verzorgingstehuis Titeca breidt uit!

Het Centre Hospitalier Jean Titeca breidt zijn  diensten voor jongeren met psychologische problemen uit. Het centrum heeft twee gebouwen aangekocht voor zijn psychiatrisch verzorgingstehuis en zal dus binnenkort meer plaatsen kunnen bieden en de wachttijden kunnen verminderen die hoog oploopt door de aanhoudende vraag in het Brusselse Gewest. Daarnaast zal het centrum een nieuw therapeutisch project opzetten. Kortom: allemaal goed nieuws voor tieners en hun ouders, die vaak moeite hebben om de juiste hulp te vinden.

Ontdek de nieuwe ruimtes bij Titeca

De « Câlineurs de bébés » ontfermen zich sinds 2019 over prematuur geboren baby’s

Op 21 januari was het wereldknuffeldag. De perfecte gelegenheid om het te hebben over de vrijwilligers van de vereniging Les Câlineurs de bébés (letterlijk “de babyknuffelaars”), die kwetsbare en gevoelige (soms prematuur geboren) baby’s knuffelen om hen te beschermen en beter te doen voelen. De vereniging is sinds 2019 actief: eerst alleen in het UKZKF, daarna ook in andere Brusselse ziekenhuizen zoals het Delta Ziekenhuis.

Baby’s knuffelen in het ziekenhuis

 

LEES AL ONZE 2024 ARTIKELEN in de NIEUWSsectie van onze Hospichild.be website.

Sofia Douieb, voor de Hospichild team

#ZeldzaamMaarTalrijk: steun de campagne rond zeldzame ziekten, alle middelen zijn goed!

28 februari 2025 is de internationale zeldzameziektendag. Daarom lanceert de Belgische vereniging RaDiOrg een bewustmakingscampagne met de slogan “more than you can imagine”, of “zeldzaam maar talrijk”. Dit jaar draait de campagne rond het belang van veerkracht en verbinding.


Ter herinnering, RaDiOrg is de Belgische vereniging voor mensen met een zeldzame ziekte. Via haar nationale alliantie met Eurordis, de Europese tegenhanger voor zeldzame ziekten, werkt RaDiOrg zowel op nationaal als internationaal niveau om te vechten voor de rechten en het welzijn van mensen die lijden aan een zeldzame ziekte. Het hoofddoel is om de levenskwaliteit van mensen met een zeldzame ziekte te verbeteren, door te pleiten voor een snelle en accurate diagnose, aangepaste gezondheidszorg, optimale toegang tot weesgeneesmiddelen en aanpassingen om de maatschappelijke integratie te verbeteren. RaDiOrg speelt een essentiële rol via haar platform voor de uitwisseling van informatie en expertise tussen mensen die leven met een zeldzame ziekte. Zo worden wederzijds begrip en essentiële ondersteuning bevorderd.

Het idee achter de campagne

Om het thema van haar nieuwe campagne te illustreren, deelt RaDiOrg video’s met getuigenissen van vier gezinnen van over de hele wereld (Australië, Rwanda, Bulgarije en Argentinië). Allemaal worden ze geconfronteerd met een zeldzame ziekte: een zeldzame kanker, stofwisselingsziekte, genetische of neurologische aandoening. RaDiOrg roept iedereen op om de campagne te steunen en zeldzame ziekten onder de aandacht te brengen. Dat kan op allerlei manieren: versier je huis, lak je nagels in verschillende kleuren, maak een video of een foto, praat erover met vrienden en familie, en gebruik voor dit alles de sociale netwerken. Wij tellen al af naar 28 februari. Doe je mee?

Wat kan jij doen?

België lijden ongeveer 500.000 mensen aan een zeldzame ziekte. Dat heeft een impact op hun dagelijks leven en op de mensen in hun omgeving. De kennis over heel wat zeldzame ziekten is beperkt, waardoor het moeilijk is om de juiste begeleiding te bieden. Zeldzame ziekten zijn bovendien vaak onzichtbaar en vallen buiten de gangbare maatschappelijke normen, waardoor de mensen die eraan lijden zich eenzaam voelen. Om hen een hart onder de riem te steken, willen we met deze campagne een golf van solidariteit teweegbrengen. Zo kunnen we ook de mentaliteit rond zeldzame ziekten veranderen en onderzoek naar specifieke behandelingen stimuleren. RaDiOrg stelt verschillende manieren voor om mee te doen: deel je kleuren, betrek mensen om je heen, organiseer een actie, laat je stem horen of deel de campagne.

→ Ontdek de internationale campagne

Dagelijkse kost voor veel gezinnen

“Negentien jaar geleden kregen Manzi Ndamukunze en zijn vrouw Solange te horen dat hun zoon, Algas, aan Williams Syndroom (WS) leidt, een zeldzame genetische ziekte die kan leiden tot een verstandelijke beperking, specifieke persoonlijkheidskenmerken en hartproblemen. Toen Algas nog maar acht maanden oud was, onderging hij zijn eerste hartoperatie. Dat was het begin van een reis die het leven van het hele gezin zou veranderen. Sindsdien heeft hij nog drie hartoperaties ondergaan, die allemaal noodzakelijk waren om zijn leven zo comfortabel mogelijk te maken. In maart is hij 20 jaar geworden, een belangrijke mijlpaal voor hem en zijn familie. Hun ervaring heeft Manzi en Solange ertoe aangezet het Centre-Alliance in Kigali, Rwanda, op te richten om andere kinderen met zeldzame ziekten te ondersteunen. Het Centre-Alliance ging open op de zeldzameziektendag van 2020. Het sensibiliseert, leert belangrijke vaardigheden aan en biedt een inclusieve omgeving voor kinderen met een zeldzame ziekte. “ Het verhaal van Manzi en Algas uit Rwanda voor de campagne van Rare Disease Day

↓ Bekijk de campagnevideo van Rare Disease Day 2025 ↓

Een beetje achtergrond

Sinds de lancering in 2008 heeft de internationale zeldzameziektendag een belangrijke rol gespeeld bij het opbouwen van een internationale gemeenschap voor zeldzame ziekten. RaDiOrg bestaat momenteel namelijk uit 80 verenigingen voor specifieke zeldzame ziekten en honderden individuele leden die lijden aan een ziekte waarvoor geen vereniging bestaat. Iedereen wordt uitgenodigd om zijn steentje bij te dragen aan de bewustmaking: gezinnen, verzorgers, gezondheidswerkers, onderzoekers, clinici, beleidsmakers, vertegenwoordigers van de sector en het brede publiek. RaDiOrg helpt via haar website patiëntenorganisaties, activisten voor patiëntenrechten en andere geïnteresseerden om campagne te voeren door relevante hulpmiddelen (flyers, posters, enz.) in een honderdtal talen ter beschikking te stellen.

 

Samuel Walheer

 

LEES OOK : 

Rare Disease Day: “Deel je kleuren”, een campagne van RaDiOrg

Dag van de bewustwording van zeldzame ziekten met RaDiOrg

Zeldzame ziekte: neonatale screening omvat voortaan ook drepanocystose

Zeldzame ziekte 22q11: meer zichtbaarheid voor een betere behandeling

RDK: online applicatie die zorgverleners helpt om zeldzame ziekten sneller te behandelen

Zeldzame Ziektendag:#stopdewachttijd voor personen die de juiste zorg nodig hebben

 

 

Zorgwekkende stijging van het gebruik van antidepressiva bij jongeren in België

Een van de meest opvallende gegevens uit het onderzoek “Geneesmiddelengebruik bij jongeren”, uitgevoerd door de Onafhankelijke Ziekenfondsen, is de sterke toename van het gebruik van antidepressiva bij jongeren in België. Tussen 2013 en 2022 is het gebruik van deze geneesmiddelen met 60 % gestegen, wat zorgwekkend is voor gezondheidsprofessionals. Hoewel slechts 1,6 % van de jongeren in 2022 antidepressiva gebruikte, roept deze stijgende trend vragen op over de geestelijke gezondheid van jongeren en de manier waarop psychische problemen worden aangepakt.

De Onafhankelijke Ziekenfondsen geven aan dat deze stijging niet geleidelijk is verlopen. Het piekgebruik van antidepressiva vond plaats na de Covid-19-pandemie, een periode die gekenmerkt werd door een sterke toename van angststoornissen, depressies en andere psychische problemen bij jongeren. De gezondheidscrisis, met de lockdowns, sociale beperkingen en de druk van schoolprestaties, had een aanzienlijke impact op het mentale welzijn van jongeren.

“Covid-19 fungeerde als een versneller van reeds bestaande trends, en legde de psychologische pijn van veel jongeren bloot en versterkte deze”, merkt een geestelijke gezondheidsdeskundige op.

Waarom antidepressiva?

De toename van het gebruik van antidepressiva bij jongeren roept ook vragen op over de alternatieve oplossingen die hen worden aangeboden om hun geestelijke gezondheid te beheren. Volgens sommige specialisten kan deze stijging verband houden met een gebrek aan toegang tot psychologische zorg of met een onderbenutting van niet-medicamenteuze benaderingen, zoals psychotherapie of psycho-educatie. “We zien een trend naar medicalisering van situaties die in sommige gevallen beter kunnen worden beheerd door middel van psychologische begeleiding”, zegt een psycholoog gespecialiseerd in adolescentie tegen de Onafhankelijke Ziekenfondsen. Het onderzoek benadrukt dat niet-medicamenteuze methoden, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), vaak onderbenut blijven, ondanks dat ze hun doeltreffendheid hebben bewezen bij de behandeling van angststoornissen en depressies.

Verlenging van de behandelingsduur

Het onderzoek toont ook een ander belangrijk gegeven aan: de gemiddelde duur van behandelingen met antidepressiva is in dezelfde periode met 60 % gestegen. Dit betekent dat niet alleen meer jongeren deze geneesmiddelen voorgeschreven krijgen, maar dat ze deze ook voor langere periodes innemen. “Dit is een van de belangrijkste zorgen”, benadrukken de Onafhankelijke Ziekenfondsen. Hoewel antidepressiva effectief kunnen zijn bij de behandeling van ernstige depressie, is het cruciaal om ze niet als een langetermijnoplossing te zien, vooral niet bij jongeren die nog in volle psychologische ontwikkeling zijn. Een verlenging van de behandeling kan leiden tot afhankelijkheid en langdurige bijwerkingen.

De geestelijke gezondheid van jongeren: een dringend vraagstuk

Gezien deze zorgwekkende vaststellingen roepen de Onafhankelijke Ziekenfondsen op tot een collectief bewustzijn over de manier waarop de geestelijke gezondheid van jongeren wordt behandeld. “Het systematisch voorschrijven van antidepressiva moet in vraag worden gesteld”, staat er in de conclusies van het onderzoek. Hoewel deze geneesmiddelen noodzakelijk kunnen zijn in gevallen van ernstige depressie, loopt een te snelle of langdurige toediening het risico om onderliggende problemen te maskeren die psychologische begeleiding vereisen. Het bevorderen van niet-medicamenteuze benaderingen staat daarom centraal in de aanbevelingen. Jongeren, die zich in een fase van emotionele en mentale ontwikkeling bevinden, zijn immers bijzonder gevoelig voor de effecten van antidepressiva.

“Het is essentieel om alternatieve oplossingen te promoten en de toegang tot psychologische zorg te verbeteren”, benadrukt het rapport.

Wat zijn de risico’s op lange termijn?

Antidepressiva zijn weliswaar effectief in het behandelen van depressiesymptomen, maar ze brengen ook risico’s met zich mee, vooral bij jongeren. “De bijwerkingen kunnen onder meer bestaan uit slaapproblemen, stemmingswisselingen, of zelfs afhankelijkheid bij langdurig gebruik”, legt een psychiater uit. Daarom pleiten de Onafhankelijke Ziekenfondsen voor een striktere waakzaamheid bij het voorschrijven van deze medicijnen en voor een nauwgezette opvolging van jongeren die ze gebruiken. Hoewel het gebruik van antidepressiva onder jongeren toeneemt, mag deze trend niet afleiden van de noodzaak om duurzamere en minder invasieve oplossingen te bevorderen voor de behandeling van geestelijke gezondheidsproblemen. Gezondheidsprofessionals, ouders en opvoeders moeten samenwerken om jongeren beter te begeleiden en hen een ruimere toegang te bieden tot psychologische zorg, terwijl de afhankelijkheid van medicijnen zoveel mogelijk wordt verminderd.

Download de volledige studie

 

LEES OOK: