Categorie 1

Mantelzorgers, deze lichtstrijders die onlangs uit de schaduw zijn gekomen

21 juni, de langste dag van het jaar, is de Nationale Dag van de mantelzorgers. Het is nu twee jaar geleden dat de wet die hun status erkent, onderweg is. Concentreer u op deze nieuwe status, maar ook op de verenigingen of beroepsbeoefenaars die zich al jaren inzetten om deze lichtstrijders, die onlangs uit de schaduw zijn getreden, te ondersteunen. 

Volgens de definitie van de vzw Aidant Proches: “Een mantelzorger is elke persoon die regelmatig bijstand verleent aan een naaste die niet over voldoende autonomie beschikt. Deze hulp beantwoordt aan specifieke behoeften en wordt uitgevoerd buiten het kader van een professionele vergoeding of vrijwilligerswerk zoals gedefinieerd door de wet van 03/07/2015”. In België besteden 800.000 mensen dagelijks vele uren aan het helpen van een ziek, gehandicapt of bejaard familielid… Ouders, grootouders of familievrienden van een hulpbehoevend kind zijn uiteraard in dit cijfer inbegrepen en worden ook beschouwd als mantelzorgers.

Eindelijk erkend!

Sinds 1 september 2020 kunnen aanvragen voor erkenning als mantelzorger eindelijk worden ingediend. Velen hebben lang op deze procedure gewacht, omdat het met name de enige manier is om het nieuwe thematische verlof voor erkende mantelzorgers te verkrijgen. Volgens bepaalde voorwaarden die in het laatste Koninklijk Besluit inzake de mantelzorgers zijn vastgesteld, kan dit verlof momenteel één maand duren, maar kan het oplopen tot drie maanden wanneer de wet wordt verlengd. De voorwaarden waaraan moet worden voldaan, zijn bijvoorbeeld dat aan de mutualiteit moet worden verklaard dat de verzorgde persoon inderdaad hulpbehoevend is, dat het familielid in België woont, dat de verzorger ten minste 50 uur per week of 600 uur per jaar voor hem/haar zorgt, dat ten hoogste drie naaste verzorgers voor dezelfde persoon zorgen…

Waarom zo’n status?

Sindsdien staan veel mantelzorgers nog steeds in het duister over de procedure voor het aanvragen van deze status. Daarom werd enkele dagen voor de Dag van de mantelzorgers op initiatief van de vereniging ‘Aidants Proches’ een virtuele conferentie gehouden om op een “eenvoudigere” manier uit te leggen welke stappen moeten worden ondernomen om de erkenning van de status van mantelzorger te verkrijgen. Naast de reeds genoemde voorwaarden drong de vereniging ook aan op de redenen voor het verkrijgen van erkenning:

  • Het verkrijgen van thematisch verlof (of loopbaanonderbreking)
  • Psychologische impact: men geeft woorden aan de situatie waarin men leeft
  • Initiëren van een begeleiding
  • Juridisch kader, rechtsbescherming
  • Strijd voor sociale rechten
  • Een onzichtbare sociale groep zichtbaar maken

Nationale feestdag in het Maison de l’Aidance

Het in 2018 ingehuldigde ‘Maison de l’Aidance’, een plaats waar alle mantelzorgers elkaar in Brussel kunnen ontmoeten, bestaat uit vier verenigingen: ‘Aidants proches’, ‘Jeunes Aidants Proches’, ‘FratriHA‘ en de ‘Casa Clara‘. Elk jaar openen zij op 21 juni hun deuren om mantelzorgers, professionals en iedereen die bij het thema betrokken is, te verwelkomen. Elke vereniging biedt een reeks aan activiteiten die gewijd zijn aan ontspanning, ontdekking en ontmoetingen.

Mobiel ondersteuningsteam voor zorgverleners

De laatste ontwikkeling op dit gebied is het “Mobiele Preventie Ondersteuningsteam voor mantelzorgers” (EMPSA). Dit team, dat in januari 2021 werd opgericht door de vereniging ‘Jeunes & Aidants Proches’, bestaat uit zorgprofessionals die naar de 19 Brusselse gemeenten reizen om mantelzorgers te ondersteunen wanneer een situatie van afhankelijkheid van een van de gezinsleden opduikt of verergert. Zodra de verzorgde in het ziekenhuis wordt opgenomen of op een belangrijk moment bij zijn terugkeer naar huis, ondersteunt het multidisciplinaire team (psycholoog, maatschappelijk werker en verpleegkundige) de mantelzorgers door hen te informeren over hun rechten en de bestaande hulpverlening. Concreet wordt steun verleend op verschillende niveaus: beoordeling van de algemene situatie, luisteren naar de behoeften, voorkomen van de gevolgen van de hulpverlening voor de relaties en de gezondheid, hulp bij het organiseren en verdelen van taken, bevorderen van de autonomie, opsporen van bronnen van uitputting, steun en respijt, enz.

 

Sofia Douieb

 

LEES OOK

Kinderen en jongeren uit Oekraïne op de vlucht. Hoe kunnen we ze helpen in Brussel?

Sinds de provinciale crisisfase werd afgekondigd in Brussel (op 16 maart), staat vast dat minister-president Rudy Vervoort de Oekraïense humanitaire crisis in de hoofdstad in goede banen zal leiden. Er zullen synergieën ontstaan tussen de verschillende spelers uit het werkveld met het oog op een ‘optimale coördinatie’. Wat het onthaal van kinderen, jongeren en hun familie (voor zover ze er hebben) betreft), gaan de organisaties aan de slag en streven ze naar gezamenlijke activiteiten.

Overzicht van de initiatieven en mogelijkheden om deze kinderen, waarvan sommige ziek, niet-begeleid of wees zijn, te helpen.

Provinciale crisisfase afgekondigd in Brussel

De Brusselse overheden lanceerden de ‘provinciale crisisfase’ als antwoord op de Oekraïense humanitaire crisis. Ze willen een optimale coördinatie verzekeren tussen de verschillende beleidsniveaus en instaan voor een coherente organisatie van de gemeentelijke en gewestelijke initiatieven op het Brussels grondgebied.  
Concreet betekent een provinciaal crisisbeheer dat een coördinatiecomité met de 5 ‘disciplines’ wordt ingesteld in overleg met de lokale overheden: de hulpverleningsoperaties, medische, sanitaire en psychosociale hulpverlening, politieopdrachten, logistieke ondersteuning, informatie aan de bevolking en steun aan de administratieve overheid. Voor het onthaal van gezinnen of buitenlandse niet-begeleide minderjarigen, werden reeds verschillende initiatieven opgestart. Diensten of verenigingen zoals ONE (Franstalige tegenhanger van Kind & Gezin), DEI (défense enfants international), AISPN (Franstalige vereniging van pediatrische/neonatologische verpleegkundigen), Artsen Zonder Grenzen België, Dokters van de Wereld, het Belgische Rode Kruis, UNICEF België… komen weldra bijeen om hun activiteiten waar mogelijk te coördineren. 

Start van een “plan om kinderen te helpen die uit Oekraïne naar België vluchten

Op 23 maart lanceerde de minister van Ontwikkelingssamenwerking Meryame Kitir, in samenwerking met UNICEF, een plan om kinderen te beschermen die uit Oekraïne naar België vluchten. Daartoe heeft zij een budget van 2 miljoen euro vrijgemaakt. Met deze steun zal België werken aan de versterking van de registratie en screening van kinderen ter plaatse en aan de uitbreiding van de psychosociale zorg. “Kinderen moeten worden beschermd vanaf het punt van vertrek tot het punt van aankomst. Daarom heeft minister Kitir aan Unicef België gevraagd om ook in België de bescherming van kinderen te versterken.”

Dringende oproep voor donaties voor Oekraïense kinderen met kanker 

Vijf Belgische organisaties (Kickcancer, Childrencancer.be, Sun Child, Kinderkankerfonds en Aide aux enfants cancéreux) staan klaar om een dertigtal Oekraïense kinderen, die dringende zorg nodig hebben, samen met hun familie, op te vangen naargelang de beschikbaarheid van bedden op de dienst kinderoncologie. Daarvoor zijn ze op zoek naar financiële steun voor een bedrag van ongeveer 400.000 euro via donaties. Sun Child, A.E.C., Kinderkankerfonds en Tuki zullen de zieke kinderen en hun gezinnen opvangen: huisvesting zoeken, financiële bijstand, aankopen materiaal, logistieke steun voor het vervoer, zorgverstrekking die niet wordt vergoed door de Belgische Sociale Zekerheid… KickCancer zal de coördinatie tussen België en de Europese landen verzekeren. 

→ Voor giften: Koning Boudewijnstichting – KickCancer Oekraïne
Rek. nr. BE10 0000 0000 0404
Vermelding : 623/3701/40086 

Of online via dit formulier.  

Noodopvang in Paleis 8 van de Heizel 

Sinds 14 maart trokken tal van Oekraïense vluchtelingen naar Paleis 8 op de Heizel. De Dienst Vreemdelingenzaken staat in voor de registratie en Fedasil voor de opvang. De vluchtelingen hebben eindelijk een plek om tot rust te komen. Velen van hen zijn vrouwen met kind(eren) en meerdere niet-begeleide minderjarigen, jonger dan 10 jaar. Zij worden opgevangen door het Rode Kruis. Sommige van deze kinderen hadden enkel een telefoonnummer van hun ouders op de hand geschreven.
 

Concreet verzekert het Rode Kruis vanaf nu in Paleis 8 van de Heizel: 

  • Uitdelen van drank en hapjes aan de mensen in de wachtrijen 
  • Uitdelen van flyers aan de mensen in de wachtrijen, met informatie over de aangeboden hulpverlening door de verschillende betrokken partijen (overheden, solidariteitsverenigingen…) 
  • Bemannen en animeren van een speelzaal voor kinderen en een ruimte voor zuigelingen (borstvoeding en verschonen)  
  • Uitdelen van drank en hapjes in de wachtkamers, aanwezigheid van vrijwillige vertalers 
  • Installatie van een medische hulppost 
  • Informeren over onze dienst voor het herstellen van familiebanden, die bevoegd is om inlichtingen in te winnen voor personen die geen nieuws hebben van hun naasten 

→ Meer praktische info op de website van Sociaal Brussel 

Gezondheidszorg, psychologische hulp, huisvesting… 

Op het recente portaal (in zes talen) voor de humanitaire crisis in Oekraïne, vindt u heel wat informatie over de noodhulp aan vluchtelingen. Voor huisvesting kunnen alle Oekraïeners zoals gezegd terecht in Paleis 8 van Brussels Expo op de Heizel (Verregatstraat 1 – 1020 Brussel). Na de registratie is het van groot belang om een attest van tijdelijke bescherming aan te vragen bij de Dienst Vreemdelingenzaken. Dankzij het beschermd statuut kan de A-kaart aangevraagd worden bij de gemeente. Dan wordt het mogelijk om te werken, zich in te schrijven voor de verplichte ziekteverzekering en een beroep te doen op de OCMW-diensten van de gemeente waar men verblijft. Wie psychologische hulp nodig heeft kan rechtstreeks contact opnemen met een aantal verenigingen.  

Aan de Nederlandse kant

De meeste vluchtelingenorganisaties zijn tweetalig, maar sommige initiatieven bestaan enkel in het Nederlandstalige gedeelte van Brussel. Zo biedt Minor-Ndako aangepaste zorg en begeleiding voor kinderen, jongeren en hun context in een problematische situatie. Zij zijn bijzonder actief met het opvangen van minderjarige Oekraïeners. Men kan ook contact opnemen met de ‘Organisatie voor bijzondere jeugdzorg (OVBJ)’ voor de noodopvang van minderjarigen of voor algemene begeleiding. En dan is er nog Solentra (verbonden aan UZ Brussel) dat als expert in de transculturele psychiatrie psychische zorg en hulpverlening biedt aan jonge vluchtelingen- en migrantenkinderen en hun gezin.  

Nuttige links 

Voor het brede publiek: 

Voor professionals: 

Voor gezinnen die Oekraïense vluchtelingen opvangen :

Voor de scholen: 

  • Scholen kunnen een mail sturen naar de DGEO (info.dgeo@cfwb.be) of bellen naar het groene nummer 0800/20.000 
  • Voor inlichting over het initiatief voor de oprichting van een Oekraïense school in Brussel: school.ukraine@gmail.com of 0032.472. 68.31.20 

→ HEBT U ANDERE INFORMATIE OVER KINDEREN DIE GEVLUCHT ZIJN UIT OEKRAÏNE, NEEM DAN CONTACT MET ONS OP VIA INFO@HOSPICHILD.BE 

Drastische daling van het aantal vroeggeboorten in 2020: een positief gevolg van de lockdown?

De cijfers laten er geen twijfel over bestaan: in 2020 waren er veel minder premature baby’s. Zowel in België als in de rest van de wereld verminderde het aantal geboorten na minder dan 32 weken zwangerschap met de helft tegenover voorheen. Een gevolg van de lockdown, van de betere luchtkwaliteit? Hoe dan ook geeft de vaststelling munitie voor het debat over het verlengen van het zwangerschapsverlof.  

prématurité

De prematuriteitscijfers in België bleven al heel lang ongewijzigd. Anne-Britt Johansson, diensthoofd neonatalogie in het Kinderziekenhuis, vertelde in 2019 aan Hospichild: “In België komen 7 tot 8% van de baby’s te vroeg op de wereld. In 80% van de gevallen weten we dat op voorhand en kunnen de ouders zich voorbereiden. Er bestaan drie graden van prematuriteit: extreem (voor 28 weken), ernstig (tussen 28 en 32 weken) en matig (tussen 32 en 36 weken).” Sinds de opeenvolgende lockdowns van 2020 is dit percentage evenwel met de helft verminderd. Dat is natuurlijk goed nieuws, maar het maakt wel zonneklaar hoe slecht we de zaken aanpakken.  

Stelselmatige vermindering 

Volgens de cijfers van het InterMutualistisch Agentschap – dat de data verzamelt van de zeven ziekenfondsen van ons land – begon het aantal vroeggeboorten te dalen vanaf de eerste lockdown in maart. Daarna bleef het dalen tot ongeveer 30% onder het niveau van vorig jaar. De waarde bleef onafgebroken zakken tot eind 2020. Resultaat: een vermindering met 59% van de niet-intensieve neonatale zorgen en met 58% van de intensieve neonatale zorgen.   

Heeft dat alles te maken met de lockdown? 

De specialisten zijn er niet van overtuigd dat dit uitsluitend te wijten is aan de lockdown. Het feit dat de zwangere vrouwen minder actief waren en minder stress ervaarden speelde natuurlijk mee, maar er zijn nog mogelijke oorzaken. Zo kan de verminderde luchtvervuiling een positieve rol spelen, vooral voor zwangere vrouwen en hun (bijna) volgroeide baby’s. Dankzij het dragen van een mondmasker en het ontsmetten van de handen kwamen er ook minder infecties voor bij de aanstaande moeders. En verder werden baby’s die met de keizersnede op de wereld kwamen niet systematisch doorgestuurd naar de neonatalogie, waar dit voor de pandemie wel het geval was. 

“Hier moeten we lessen uit trekken” 

“De vraag is wat we kunnen leren uit het coronajaar om vroeggeboortes ook in de toekomst lager te houden,” zegt Prof. Dr. Cools (diensthoofd Neonatalogie UZ Brussel). “De cijfers moeten ons aan het denken zetten. Ik zeg niet dat we iedere vrouw moeten thuishouden vanaf de eerste dag van haar zwangerschap. Maar als de gedetailleerdere cijfers er zijn, en we de statistieken kunnen vergelijken met andere landen, moeten we hier lessen uit trekken. Vroeggeboortes zijn al jaren constant, en door een verandering in levensstijl zijn ze sterk te beïnvloeden. De vraag is welke van die veranderingen maatschappelijk haalbaar zijn.”  

 

LEES OOK 

 

Teleconsultaties: een goede aanvulling bij fysieke raadplegingen, behalve voor kleine kinderen

De ziekenfondsen van ons land maakten op woensdag 7 oktober en met de steun van het RIZIV de resultaten bekend van een grootschalige enquête. Ze peilden naar de ervaringen van patiënten die tijdens de lockdown-periode een beroep deden op teleconsultaties. Kunnen we dit systeem behouden? Het antwoord luidt over het algemeen ‘ja’, mits enkele aanpassingen…

Eveneens op 7 oktober gingen bij het RIZIV de gesprekken van start over de toekomst van de raadplegingen op afstand. In overeenstemming met de verzamelde antwoorden van de enquête, zou men tot volgende afspraken moeten komen: “De teleconsultaties moeten een aanvulling blijven vormen bij de fysieke raadplegingen. Ze lenen zich in het bijzonder voor administratieve kwesties of voor de opvolging van bestaande aandoeningen. De patiënten moeten ook over voldoende informatie, technische ondersteuning en een beveiligd platform beschikken.” Daaraan zouden we kunnen toevoegen dat het systeem niet geschikt is voor kleine kinderen, omdat die hun pijn niet of nauwelijks kunnen verwoorden.

Voornaamste resultaten

Er werd volop gebruik gemaakt van deze raadplegingen op afstand. Volgens het Covid-19-monitoringrapport van het RIZIV werden tussen maart en mei 2020 ruim 3,8 miljoen teleconsultaties gefactureerd. 8.000 aangesloten leden vulden de vragenlijst in, die werd verspreid door de Belgische ziekenfondsen. Bijna 5.500 vragenlijsten werden weerhouden na  het toepassen van filters. Het leeuwendeel van de antwoorden handelde over de teleconsultatie van een huisarts (78 %), gevolgd door een specialist (11 %), een psychiater (4 %) en een psycholoog (3 %). Meer dan driekwart van de bevraagde personen bleken (zeer) tevreden over de raadplegingen op afstand tijdens de lockdown. Maar wanneer men vraagt naar de toekomst van teleconsultaties, zijn ze nogal terughoudend. Voor 80 % blijft een fysieke raadpleging het meest wenselijk en voor 62 % moeten raadplegingen op afstand eerder uitzondering dan regel blijven.

Wat met de raadplegingen op afstand bij kinderen?

178 mensen (ofwel 3 %) beantwoordden de enquête in naam van hun kind. Daaruit blijkt dat teleconsultaties voor hen veel moeilijker zijn. Een ouder: “Dit is niet vanzelfsprekend met een zieke baby. Als volwassene kan je uiten wat je voelt, welke symptomen je ervaart enz, maar voor een baby ligt dat moeilijker. Gelukkig hebben we drie kinderen. De ervaring leert ons hoe we zaken kunnen inschatten. Maar met mijn eerste kind zou ik weinig gehad hebben aan een raadpleging op afstand. Wat de logopedie betreft verliep alles goed, daar gaat het om de opvolging van een onafgebroken proces. De logopedist en het kind kenden elkaar al.”  

→ Lees het verslag van de enquête

Wonder, een feelgoodmovie over verschillen, pesten en ‘brussen’, nu te bekijken op Netflix

De Amerikaanse film Wonder kwam in 2017 uit in de bioscopen en is nu beschikbaar op Netflix. Hij vertelt het verhaal van de 10-jarige Auggie, een intelligente en grappige fan van sterrenkunde en… met een aangeboren misvorming van het aangezicht. Hij maakt zich klaar om de grote, boze wereld te ontdekken.

Deze feelgoodmovie is gebaseerd op een waargebeurd verhaal en handelt over fundamentele thema’s, zoals de reactie van schoolgenoten op wie ‘anders’ is, het pesten, de impact van een kind met beperking op het gezin en dan vooral op de ‘brussen’ (broers en zussen), het gebrek aan respijt voor de ouders, het belang van een begripvolle opvoeding, oprechte vriendschap…

Een treffende film

Het verhaal schudt je als kijker helemaal door elkaar, een lach en een traan zijn nooit veraf. Alles perfect gedoseerd en raak geschetst. De acteurs zijn top, met een glansrol voor hoofdrolspeler en ‘man achter het masker’ Auguste Pullman. Ook Julia Roberts schittert als toegewijde, maar strenge moeder die zichzelf terugvindt nadat ze zich eerst jarenlang wegcijferde. Owen Wilson vertolkt de coole vaderfiguur, de steun en toeverlaat die het niet altijd eens is met zijn echtgenote, maar niet bang is om zich kwetsbaar te tonen.

Eerbetoon aan de brussen

Deze typische Amerikaanse tragikomedie gaat geen taboes uit de weg. Pijnlijke, lastige en zelfs verwarrende onderwerpen worden onbevreesd aangesneden. Naast het pesten en de pijn van een kind met een beperking, gaat er veel aandacht uit naar de rol van de brussen. De kleine Auggie heeft een liefhebbende grote zus Via, die altijd klaarstaat voor hem. Dat het leven haar niet altijd toelacht houdt ze evenwel angstvallig verborgen voor haar gezin. Ze stelt zich heel terughoudend op, wordt gedumpt door haar beste vriendin en lijdt duidelijk onder het gebrek aan aandacht vanwege haar moeder. Toch leert ze al snel dat haar jongere broer veel meer voor haar kan betekenen dan ze kon vermoeden.

Ode aan de goedheid

De film is doorspekt met goede bedoelingen, maar door zijn diepgang en eerlijkheid onderscheidt hij zich van de doorsnee Amerikaanse tragikomedie. Het is een verhaal van goedheid en welwillendheid. De gezinsleden, de leraars en een zeldzame keer ook de leerlingen vertellen zinnige zaken, die toeschouwers kunnen inspireren wanneer ze nog eens iemand met een beperking ontmoeten. Andere scènes tonen dan weer het tegenovergestelde, vooral het fragment waarin de ouders het pestgedrag tegenover Auggie minimaliseren en zelfs bijna goedpraten.

Kortom, een mooie, treffende en soms onthutsende film. Enige minpunt: qua happy ending heeft dit misschien net iets teveel van het goede…